Çocukluk Sosyolojisinin Tarihsel Gelişimi ve Kuramsal Temelleri

Abstract

Bu çalışma, “geleneksel” çocukluk sosyolojisinden “yeni” çocukluk sosyolojisinedoğru evrilen çocukluk sosyolojisinin gelişme çizgisini, çocuğa yönelik yeni eğilimlerini vekuramsal temellerinin nasıl biçimlendiğini tahlil etmeyi amaçlamaktadır. Literatürtaramasına ve değerlendirmesine dayalı olarak gerçekleştirilen çalışma, amacıdoğrultusunda kuramsal bir nitelik arz etmektedir. Çocuk ve çocukluk dönemine ilişkinçalışmalar yapan çocukluk sosyolojisi, sosyoloji disiplini içerisinde tarihsel, kültürel, politikvb. koşullar sebebiyle daha geç tarihsel bir dönemde gelişmiştir. Geleneksel çocukluksosyolojisi “sosyalizasyon” paradigması üzerinden gelişirken, yeni çocukluk sosyolojisi,“toplumsal aktör/toplumsal inşa olarak çocuk” anlayışı çerçevesinde gelişmiştir. Feministhareketler, çocuk haklarının gelişimi, çocuğa yönelik yeni sosyolojik yaklaşımlar, çocukluksosyolojisi anlayışını yeniden biçimlendiren gelişmeler olmuştur.1990’lı yıllardan itibarençocuklara yönelik sosyolojik çalışmaların artması, çocuk araştırma merkezlerinin kurulmasıve çocukluk konusunun sosyoloji bölüm programlarında yer alması, yeni çocukluksosyolojisi çalışmalarının gelişimini hızlandırmıştır. Sonuç olarak, söz konusu toplumsalgelişmelerin etkisinin yanı sıra çocukluk sosyolojisi alanındaki mevcut literatüre ilişkindeğerlendirmeler, bu disiplinin olgunlaşma sürecini halen yaşamakta olduğunugöstermektedir. Çocukluk sosyolojisinin gerek konuları bakımından çok boyutlu vederinlikli bir yapı arz etmesi, gerekse beslendiği inceleme alanının disiplinlerarası biriçerikte olması onun gelişim mecrasını belirlemede ve yönlendirmede etkili olmaktadır.