Genişletilmiş Benlik Kuramı Bağlamında Nomofobi

Abstract

Mevcut araştırmanın amacı alan yazında oldukça yeni bir kavram olannomofobinin “genişletilmiş benlik kuramı” açısından ele alınmasıdır.Çalışmanın amacı doğrultusunda konu hakkında alan yazın taramasıyapılmıştır. Alan yazın taraması “genişletilmiş benlik kuramı”, “Belk”,“nomofobi” kavramları kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Bu kapsamda öncenomofobi kavramı ve akıllı telefon bağımlılığına yönelik kuramsal bilgilereyer verilmiştir. Daha sonra genişletilmiş benlik kuramı açısından nomofobitanımlanmaya çalışılmıştır. Elde edilen alan taraması gözden geçirildiğindenomofobinin, akıllı telefon teknolojisiyle insan hayatına girmiş özgül fobitürleri arasında yer alan ve akıllı telefonsuz kalma korkusu olarakadlandırılan bir bozukluk olarak tanımlandığı görülmektedir. Ayrıcanomofobinin tanılanmasında özgül fobi ve akıllı telefon bağımlılığı tanıölçütleri kullanılmaktadır. Genişletilmiş Benlik Kuramı bireyin sahip olduğunesneleri bir süre sonra kendisinin/bedeninin bir parçasıymış gibi algılamasıüzerine dayalıdır. Nomofobi ile ilişkili olabilecek değişkenlerle ilgili alanyazında çok sayıda çalışmanın yapıldığı görülmektedir. Çalışmalarınbazıları nomofobinin nedenlerini ortaya çıkarmaya, bazıları ise nomofobinintedavisine yöneliktir. Nomofobiye neden olan faktörleri belirlemeye yönelikçalışmalara bakıldığında birbiriyle örtüşen çalışma sonuçları olduğu gibibirbiriyle örtüşmeyen çalışma sonuçları da bulunmaktadır. Demografiközellikler ile nomofobi ilişkisinde, cinsiyet, yaş, eğitim durumu gibideğişkenlere göre birbirinden farklı sonuçlar elde edilmiştir. Cinsiyet, yaş,kişilik özellikleri, akademik yaşam, eğitim değişkenleri ile nomofobiarasındaki ilişkiyi ele alan bazı çalışmalarda arada bir farkın olmadığısonucu elde edilirken, bazı çalışmalarda arada anlamlı bir farkın olduğubelirlenmiştir. Ayrıca yapılan çalışmalarda nomofobinin, fiziksel sorunlar,stres, kaygı, depresyon gibi duygusal problemler ile ilişkisinin olduğusonucunun elde edildiği de görülmektedir. Nomofobinin tedavisine yönelikçalışmalarda nomofobi internet bağımlılığının alt kategorisindedeğerlendirildiği için internet bağımlılığında kullanılan tedaviyöntemlerinin (bilişsel-davranışçı terapi, yedi sihirli gün, amaçlı grupterapileri gibi) nomofobi tedavisinde de kullanıldığı görülmektedir. Sonuçolarak nomofobinin genişletilmiş benlik kuramı açısından açıklanabilen birkavram olduğunu ortaya koyan yönüyle çalışmanın konu ile ilgili alanyazına özgün bir katkı verir nitelikte olduğu düşünülmektedir