Sürdürülebilirlik Konusundaki Eğitim Araştırmalarının Tematik Olarak İncelenmesi

Abstract

Sürdürülebilirlik, günümüzde hem ulusal hem de uluslararası düzeyde temel politika konularından birisini oluşturmaktadır. Birçok uluslararası örgüt, sürdürülebilir kalkınmanın geliştirilmesi için devletleri sorumluluk almaya ve işbirliğine davet etmektedir. Bu gelişmeler çerçevesinde öğrencilerde sürdürülebilir yaşamla ilgili düşünce ve davranış şekillerinin geliştirilmesi eğitimin güncel amaçlarından birisi haline gelmiştir. Konunun önemi, güncelliği ve aciliyetine paralel olarak son yıllarda bu konuda yapılan yayın ve araştırmaların sayısında da önemli bir artış gözlenmektedir. Sürdürülebilirlik konusunun eğitim araştırmalarında nasıl ve hangi kapsamda ele alındığının incelenmesinin, araştırmalara bütüncül bir bakış sağlayarak ve araştırılmaya ihtiyaç duyulan konuları ortaya koyarak bu konuda çalışan araştırmacılara, politika yapıcılara ve uygulayıcılara önemli bir veri sunacağı düşünülmektedir. Bu çerçevede bu çalışmanın amacı, sürdürülebilirlik fikrinin Türkiye’de gerçekleştirilen eğitim araştırmalarında nasıl ele alındığını incelemek ve analiz etmektir. Araştırma betimsel tarama yöntemine uygun olarak yürütülmüş ve verilerin toplanmasında doküman analizi tekniği kullanılmıştır. Bu kapsamda YÖK Tez Veri Tabanı, Ulakbim Sosyal ve Beşeri Bilimler Veri Tabanı ve Google Scholar veri tabanında sürdürülebilir kelimesi ile tarama yapılmış ve ulaşılan çalışmalardan eğitim-öğretim kapsamındaki yayınlar incelemeye dahil edilmiştir. Dokümanların analizinde içerik analizi tekniği kullanılmıştır. Bu çerçevede ulaşılan yayınlar, yayın türü, yayın yılı, araştırma yöntemi, çalışma grubu, ele alınan konu ve kavramlar ile araştırmalarda ulaşılan sonuçlar açısından incelenmiştir. İnceleme sonucunda bu konudaki çalışmaların özellikle iki binli yıllarla birlikte, hatta 2010 yılından itibaren yoğun bir şekilde ele alındığı, konu ve kavram açısından özellikle sürdürülebilir kalkınma/gelişme, sürdürülebilir kalkınma/gelişme için eğitim, sürdürülebilir çevre, sürdürülebilirlik eğitimi gibi kavramların ön plana çıktığı; araştırmaların daha çok durum tespitine yönelik olarak ve tarama modeliyle gerçekleştirildiği; sürdürülebilirlik konusunun özellikle fen ve sosyal bilgiler eğitimi ile ilişkili olarak incelendiği tespit edilmiştir. Araştırma sonucunda ulaşılan bulgular, sürdürülebilirlik konusunun eğitim politikaları konusundaki çıkarımları açısından ele alınıp tartışılmaktadır.