Musul meselesi sürecinde milaslı gad franko ve çalışmaları

Abstract

Bu çalışmada, Türkiye’nin en ünlü hukukçularından biri olan Milaslı Gad Franko’nun Musul meselesi sürecindeki tutumu ve bu konuya ilişkin yapmış olduğu çalışmalar konu edilmiştir. Özellikle, Musul meselesinin Cemiyet-i Akvâm’a gitmesi öncesinde ve sonrasında Türkiye’nin lehine yapmış olduğu ve pek bilinmeyen çalışmalar üzerinde durulmuştur. Bu nedenle, çalışmanın giriş kısmında, Cemiyet-i Akvâm’a gitmesine kadar Musul meselesinden kısaca söz edilmiştir. Ayrıca, bu kısımda Milaslı Gad Franko hakkında çok kısa biyografik bilgi verilmiştir. Çalışmanın asıl kısmının ilk bölümünde; Musul meselesinin Cemiyet-i Akvâm’a gitmesi, Türkiye’nin bu gelişme karşısında yapmış olduğu çalışmalar, Türkiye’nin bu konuda uluslararası hukuku devreye sokması, uzman görüşlerine başvurması hem arşiv belgeleri, hem de dönemin basını kullanılarak ortaya konulmuştur. Çalışmanın ikinci bölümde ise; Musul meselesinde Türkiye’nin görüşlerine başvurduğu, danışman olarak görevlendirdiği Milaslı Gad Franko’nun bu konuda yapmış olduğu çalışmalara yer verilmiştir. Bu bağlamda; Milaslı Gad Franko’nun Fransa ve İsviçre’de yapmış olduğu “tetkikât” ve Türk heyetine vermiş olduğu “tenbihât” hakkında belgeler ışığında bilgiler verilmiştir. Çalışmanın sonuç kısmında ise, Musul meselesi sürecinde Türkiye’nin lehine önemli çalışmalarda bulunan, görüşler ortaya koyan Milaslı Gad Franko’nun yapmış olduğu çalışmalar değerlendirilmiş, yorumlar yapılmış, bir takım sonuçlara varılmıştır.