Yerleşik iktisatta bir kritik: Davranışsal iktisat bağlamında iktisadi davranış

Abstract

İktisat biliminin öznesi ve nesnesi olan insan, homojen, ölçülebilir zamansız ve mekansız bir evrende her koşulda, tercihler arası geçişlilik ve tutarlılık içinde, akılcı karar birimi olarak temsili ajanlara (Ajan Based Models) dönüşmüştür. Bu sorgulamadan yola çıkarak, insanın iktisadi davranışlarına psikolojiden, davranışsal yaklaşımdan bakan davranışsal iktisadın yerleşik iktisatla olan sınırları çalışmanın temel konusudur. Bu çalışmada, yerleşik iktisat kapsamında kuramsal ve metodolojik yönden davranışsal iktisadın sınırları tartışılmaktadır. Yerleşik iktisadın hipotetik dedüktif ve zamansız modellerine karşın, psikoloji disiplinin ilk yıllarını temsil eden yaklaşım, teknikler ve terminoloji üzerinden insana yaklaşan davranışsal iktisadın, iktisadi meselenin ve iktisat biliminin yöntemsel sorunlarına mesafesi çalışmanın bir diğer araştırma konusudur.Çalışmanın amacı, iktisat ve psikoloji bilimi arasındaki yakınlaşmaya dikkat çeken davranışsal ve yerleşik iktisat arasındaki ilişkinin iktisat biliminin yöntemsel sorunlarına karşı yeni bir bakış açısı sunup sunmadığı sorgulanmıştır. Bu amaçla yaklaşımlar kavramsal ve metodolojik açıdan karşılaştırılmıştır. Bu yolla, davranışsal, deneysel ve nöroiktisat yaklaşımları arasındaki bağlantı ile bu yaklaşımlarla yerleşik iktisat arasındaki sınırları ortaya konmaya çalışılmıştır.

Human, who is the subject and object of the science of economics, has transformed into agent-based models as a rational decision unit, in a homogeneous, measurable timeless and spaceless universe, under all circumstances, with transitivity and consistency between preferences. Based on this questioning, the main subject of the study is the limits of behavioral economics with established economics, which looks at human economic behavior from a psychology and a behavioral approach. In this study, theoretical and methodological limits of behavioral economics are discussed within the scope of established economics. Despite the hypothetical, deductive and timeless models of established economics, the distance of behavioral economics, which approaches human beings through the approach, techniques and terminology that represents the first years of the psychology discipline, to the methodological problems of economics and economics is another research topic of the study. The aim of the study is to question whether the relationship between behavioral and established economics, which draws attention to the convergence between economics and psychology, offers a new perspective against the methodological problems of economics. For this purpose, approaches were compared in terms of conceptual and methodological aspects. In this way, the connection between behavioral, experimental and neuroeconomics approaches and the boundaries between these approaches and established economics have been tried to be revealed.