Okul öncesi kurumlarında okul yöneticileri ve öğretmenlerin hizmetkâr liderlik ve sinizm algıları

Abstract

Bu araştırmada, okul öncesi kurumlarında okul yöneticileri ve öğretmenlerin hizmetkâr liderlik ve sinizm algıları ve bunun kişisel değişkenlere göre farklılık gösterip göstermediği ile birbirleriyle ilişkileri araştırılmıştır. Araştırmada “tarama modeli” kullanılmıştır. Araştırma 2020–2021 eğitim-öğretim yılı Denizli ili merkez ilçelerinde resmi ve bağımsız anaokullarında görev yapan okul yöneticileri ve öğretmenler “Seçkisiz örnekleme” yöntemiyle seçilen ölçek sorularının tamamına cevap veren 251 okul yöneticisi ve öğretmenden veriler elde edilmiştir. Araştırmada kullanılan veri toplama aracı; “Kişisel Bilgiler”, “Hizmetkar Liderlik Ölçeği” ve “Öğretmenler için Örgütsel Sinizm Ölçeği” olmak üzere üç bölümden oluşmaktadır.Okul yöneticileri ve öğretmenlerin hizmetkar liderlik seviyelerinin hesap verebilirlik ve genel olarak yüksek ve mütevazı ve sorumlu yöneticilik ile güçlendirme boyutlarında çok yüksek oldukları görülürken affetme boyutunda ise kısmen yüksek düzeyinde oldukları sonucuna ulaşılmıştır. Okul yöneticileri ve öğretmenlerin örgütsel sinizm ve alt boyutlarına yönelik algılarının çalıştığı kurumdan (duyuşsal, davranışsal) uzaklaşma ve okula karşı olumsuz tutum boyutlarında çok düşük, performansı düşüren etkenler ile genel ortalamanın düşük ve çalışanların kararlara uygulamalara katılımı boyutunda kısmen düşük olmasından hareketle örgütte sinizm seviyesin çok düşük ve düşük olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Okul yöneticileriyle öğretmenlerin hizmetkâr liderlik ve alt boyutlarına ilişkin algılarının çalışma unvanına, cinsiyete, medeni durum ve ilçe değişkenlerine göre bütün boyutlar ve genel olarak algılarının çalışma unvanları ne olursa olsun benzer olduğu ve herhangi anlamlı seviyede farklılık göstermediği sonucuna ulaşılmıştır. Ancak yaş, kıdem, eğitim düzeyi, ödül alma ve sendikaya üye olma durumuna göre farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Farklılıkların farklı değişkenler arasında ve farklı boyutlarda olduğu saptanmıştır. Okul yöneticileriyle öğretmenlerin örgütsel sinizm ve alt boyutlarına ilişkin algılarının çalışma unvanı, cinsiyet, yaş, kıdem, medeni durum, eğitim düzeyi, ödül alma, çalıştığı ilçe ve sendika üyelik durumları değişkenlerine göre farklı boyutlarda ve farklı değişkenler arasında farklılıklar görülürken bazı boyutlarda ise farklılık görülememiştir. Okul yöneticileri ve öğretmenlerin hizmetkâr liderlik algı düzeyleri ile örgütsel sinizm algı düzeyleri arasında manidarlık düzeyinde “anlamlı, negatif, ters orantılı, yüksek düzeyde bir ilişkinin olduğu” tespit edilmiştir