Eğitim yönetiminde adaletin önemi ve gerekliliği

Abstract

İnsan toplumlarında düzenin sağlanması ve sürdürülebilmesi için adalet, önemli koşullardan biridir. Tıpkı toplumsal yaşamda olduğu gibi iş örgütlerinde de adalete yoğun bir ihtiyaç vardır. Buradan hareketle, eğitim örgütlerinde adalet kavramının incelenmesi ve açıklanması, örgüt çalışanları arasında bir farkındalık oluşumu sağlayacaktır. Böyle bir çalışma çalışanların örgüte olan bağlılığını, mesleki başarılarını, performanslarını, motivasyonlarını, örgütsel vatandaşlık davranışlarını ve çalışanlar arasındaki etkileşim ve iletişimi de geliştirecektir. Bu çalışmanın amacı ise adalet kavramı konusunda kavramsal bir analiz yapmak ve bu analizle birlikte eğitim yönetimi alanında adalet olgusunun önemi ve gerekliliği üzerine inceleme yapmaktır. Bu amaçlarla Denizli ili Merkezefendi ilçesinde mevcut ortaöğretim kurumları arasından belirlenen 5 okulda toplam 39 öğretmen ve 5 yöneticiyle görüşülmüş, kendilerine sorular yöneltilmiş, alınan cevaplar hazırlanan görüşme notlarına yazılı olarak kaydedilmiştir. Genel olarak, araştırmaya katılan öğretmenlerin okullardaki adaletli yönetim anlayışından memnun oldukları görülmüştür. Bununla birlikte, okullarda öğretmenler tarafından en çok karşılaşılan adaletsizlik örneklerinin öğretmenlere verilen ders sayısındaki adaletsizlik, ders programlarındaki düzensizlik ve nöbet görevlerindeki gün ve yer dağılımındaki adaletsizlikler olduğu saptanmıştır. Bu konuda okul yöneticilerinden beklenen; ders ve nöbet programlama işlemlerinde, tüm öğretmenlerin istek ve görüşlerini dikkate almaları ve tüm öğretmenlere eşit mesafede yaklaşım göstermeleridir. Yapılan görüşmelerde dikkat çeken bir başka konu da özel okullar ile resmi okullar arasındaki yönetim anlayışı farkları ve bunun eğitime yansımalarıdır. Bu konudaki çözüm yolu; Milli Eğitim Bakanlığı’nın özel okullar üzerindeki denetimini artırması ve o okullara yönelik mevzuat geliştirmesidir.Bir başka genel sorun, çalışkan ve özverili öğretmene yönetimlerce daha fazla iş yükü yüklendiğidir. Bu konudaki en etkin çözüm yolu da, okul yönetimlerinin tüm öğretmenleri aynı ülkü etrafında eşit olarak işe koşmasıdır.Okullarda, yöneticiler ile öğretmenler arasında uzak mesafeler yoktur. Örgüt içinde öğretmenlerin yöneticilere kolaylıkla ulaşabilmesi ve kendilerini yöneticilere ifade edebilmeleri okullardaki olumlu iklimin göstergesidir. Her örgütte olduğu gibi, uğraşısı insan olan okul örgütlerinde de adalet, olmazsa olmaz kavramlardan biridir. Çünkü adaletsizliğin hüküm sürdüğü bir örgütte çalışanların performansı düşer, motivasyonları azalır ve böylece örgüt, hedefinden uzaklaşır. Toplumlarda ihmal edilmemesi gereken bir olgu olan adalet, herkes için temel bir ihtiyaçtır.