Acil serviste minör kafa travmalı hastaların özellikleri ve beyin tomografisi çekilme endikasyonlarının incelenmesi

Abstract

Giriş: Kafa travmaları, tüm yaşlarda görülebilen, önemli ekonomik kayıplara neden olan bir sağlık sorunudur. Ağır kafa travması daha fazla morbidite ve mortaliteye neden olsa da, minör kafa travması nedeniyle hastanelere daha sık başvuru olmaktadır. Hafif kafa travması ile acil servise başvuran hastalardan, hayati tehlike ya da ciddi morbidite nedeni olabilecek intrakraniyal patolojileri tespit etmek acil servis doktorlarının başlıca görevleri arasında yer almalıdır. Amaç: Çalışmamızda minör kafa travması tanısı alan hastalarda anormal beyin bilgisayarlı tomografi prevalansını değerlendirmeyi ve bilgisayarlı tomografi ihtiyacını ortaya koyabilecek klinik değişkenlerin var olup olmadıklarını saptamayı hedefledik. Çalışmamızda ayrıca, hafif kafa travması konusunda ülkemizin epidemiyolojik verilerine katkıda bulunmak ve bu hastaların acil serviste kalış süresini arttıran parametrelerin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Çalışmamızda Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Acil Servisine minör kafa travması nedeniyle başvuran ve bilgisayarlı tomografi incelemesi yapılan hastalar geriye dönük olarak incelendi. Çalışmaya alınan hastaların yaş, cinsiyet, travma oluş mekanizması, amnezi, bilinç kaybı, baş ağrısı, kusma, otoraji, alkol, antikoagülan ilaç kullanımı, koagülopati ve beyin cerrahi operasyon öyküsü, glasgow koma skoru, baş dönmesi, nörolojik muayenede oryantasyon bozukluğu ve nistagmus bulgusu, kafa muayene bulguları, ek sistem travması, kafa grafisi çekimi ve sonuçları, beyin bilgisayarlı tomografi sonuçları, acilde kalış süresi, beyin cerrahisi konsültasyon istemleri, konsültasyon sonuçları, izlem süresi, yatış-taburculukları kaydedildi. Bulgular: Çalışmaya dahil edilen 703 hastanın 428’i erkek, 275’i kadın idi. Hafif kafa travmasıyla sıklıkla genç erişkinlerin ve çocukların karşılaştığı, nedenler arasında ise düşmelerin ve cisimlerle çarpışmaların en sık nedenler olduğu belirlendi. Minör kafa travması olan hastalarda anormal beyin bilgisayarlı tomografi prevalansı %10,7, cerrahi girişim gereksinimi % 0,9 bulundu. Klinik değişkenlerden travma nedeni, posttravmatik amnezi, baş ağrısı, kusma, glasgow koma skoru, otoraji, baş dönmesi, nistagmus ve oryantasyon bozukluğu ile anormal beyin bilgisayarlı tomografi sonuçları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulundu. Hastalarda bilinç kaybı, posttravmatik amnezi, alkol, antikoagülan ilaç kullanımı, koagülopati öyküsü ve oryantasyon bozukluğunun olması acil serviste kalışı arttıran nedenler olarak tespit edildi. Sonuç: Hafif kafa travması nedeniyle acil servise başvuran hastalar içerisinde, glasgow koma skoru 15 olan, fokal nörolojik defisiti olmayan, delici kafa yaralanması veya kurşun yaralanması yaşamamış, 65 yaşından genç, travma sonrası amnezi, baş ağrısı, baş dönmesi tariflemeyen, oryantasyon bozukluğu olmayan, kusma, otoraji ve nörolojik muayenede nistagmus saptanmayan hastalar en düşük risk grubuna dahildir. Tarif edilen hastalar için uygun yaklaşım kısa bir müşahede süresinden sonra beyin bilgisayarlı tomografi çektirmeden, dikkat edilmesi gereken semptomlar ve hemen hastaneye geri dönmeyi gerektirecek durumlar konusunda hastayı ve yakınlarını uyardıktan sonra ertesi güne poliklinik randevusu vererek hastayı evine göndermek olabilir. Introduction: Head traumas are healthcare problems which can be seen at all ages and causing significant economic losses. Despite sever head traumas cause higher mortality and morbidity, minor traumas have a larger percentage of referral. From patients referring to emergency services with mild head traumas, its the physician’s duty to identify intracranial pathologies that can be life-threatining or cause high mortality results. Aim: In our study, we aimed to examine the abnormal brain computed tomography prevalance at patients diagnosed as minor head trauma and tried to identify the clinical variables that can introduce the need for brain computed tomography. Moreover, we tried to contribute to our country’s epidemiyological data about minor head traumas and investigated the parametres that increase these patient’s length of stay. Method: We retrospectively reviewed patients that referred to Pamukkale University Medical Faculty Emergency Service and had a brain computed tomography scan. We recored the data about patient characteristics (age, gender), mechanism of trauma, amnesia, loss of consciousness, headaches, vomiting, otorrhagia, alcohol usage, usage of anticoagulant drugs, coagulopathies and neurosurgical history, glasgow coma skore, vertigo, findings at neurological examination like orientation disorder and nystagmus, findings of head examination, additional system trauma, skull x-rays and results, brain computed tomography XIV results, lenght of stay, consultations to neurosurgery, results of consultations, lenght of follow-ups, hospitalisation-discharges. Findings: Of 703 patients included to study, 428 was male and 275 was female. It is designated that mild head traumas were usually seen at children and adolescent-adult ages and most common causes were landfalls and collisions. The abnormal brain computed tomography prevalans was 10.7% and surgical intervention rate was 0.9% at patients with minor head trauma. Of the clinical variables there was significant relationship between abnormal brain computed tomography scans and causes of trauma, headache, vomiting, glasgow coma skore, otorrhagia, dizziness, nystagmus and orientation disorder. Causes that increased the lenght of stay were loss of conciousness, post traumatic amnesia, alcohol, usage of anticoagulant drugs, coagulopathy history and orientation disorder. Result: From patients that referred to hospital with minor head traumas, patients with glasgow coma score of 15, having no focal neurological deficit, without penetrating head injury or gunshot wound history, younger than 65, that dont have amnesia, headache, dizziness after trauma, having no orientation disorder, vomiting, otorrhagia and having no nystagmus at neurological examination are in the lowest risk group. For these patients, proper approach can be giving the patient an outclinic appointment after keeping the patient under observation for a while and informing the patient and his/her relative about the conditions that they have to be aware of.