İmar yönetmelikleri ve kent mimarisi ilişkisel analizi: Denizli örneği

Abstract

Bu çalışmanın amacı; imar yönetmeliklerinin kentin mimari biçimlenişine olan etkilerinin yapı ve yapı grupları bağlamında değerlendirilerek, kent mimarisinin yönetmelikler arasındaki ilişkinin sorgulanmasıdır. Türkiye genelindeki yapıların biçimlenmesinde temel faktör olan imar yönetmeliklerinin kent ölçeğindeki etkisini Denizli örneği üzerinden göstermeye çalışmaktadır. Kenti oluşturan yapısal ögelerin geçmişten bu yana morfolojik özelliklerine etki eden imar yönetmeliği üzerinden kentin genel mimari karakteri üzerindeki değişimler analiz edilmiştir. Bu bağlamda yönetmeliğin oluşum öncesi ve sonrası durumları tespit edilip ilgili kararların ne kadar etkili olduğu araştırılmıştır. Zengin bir tarihsel geçmişe ve kültürel birikime sahip olmasına rağmen Denizli kent merkezinin yakın çevresinden kopuk olarak geldiği bu noktada yapılan tez çalışmasının kent arşivine bilimsel bir katkı sunması bakımından önemli görülmektedir. Geleceğin tasarlandığı kentsel planlama çalışmalarında üçüncü boyutun ehemmiyetinin tartışılması ile kentlerin biçimlenmesinde etkili olan faktörlere katkı sunması beklenmektedir. Bu araştırmalar ışığında dört aşamadan oluşan çalışmanın ilk aşamasında ilgili mevzuat ile yapı biçimlenme süreci ve sonucundaki etkilere yönelik çalışma yapılmıştır. Bununla birlikte kent mimarisi ile yönetmeliklerin kavramsal ve kuramsal arka planda ilişkisel analizi kurgulanmıştır. İkinci aşamada, Denizli’nin mekânsal gelişim süreci ve yapılan planlama çalışmaları ışığında çalışma alanı sınırları belirlenerek geçmişten bu yana geçirdiği morfolojik değişimler incelenmiştir. Üçüncü aşamada, çalışma alanındaki etkileri gözlemleyebilmek için iki alt ölçekte incelemeye gidilmiştir. Son olarak dördüncü aşamada ise elde edilen bulgularla tespit ve öneriler sunulmuştur.

The aim of this study; The aim of this study is to evaluate the effects of zoning regulations on the architectural formation of the city in the context of buildings and building groups, and to question the relationship between the regulations of urban architecture. It tries to show the effect of zoning regulations, which is the main factor in shaping the buildings in Turkey, on the city scale, through the example of Denizli. The changes on the general architectural character of the city have been analyzed through the zoning regulation, which has been affecting the morphological features of the structural elements that make up the city since the past. In this context, the pre- and post-formation situations of the regulation were determined and the effectiveness of the relevant decisions was investigated.Despite having a rich historical background and cultural accumulation, the thesis study at this point, where Denizli city center is disconnected from its immediate surroundings, is considered important in terms of making a scientific contribution to the city archive. It is expected to contribute to the factors that are effective in the formation of cities by discussing the importance of the third dimension in urban planning studies where the future is designed In the light of these researches, in the first stage of the study, which consists of four stages, a study was conducted on the relevant legislation and the structure formation process and the effects on the result. In addition to this, a relational analysis of urban architecture and regulations on the conceptual and theoretical background has been constructed. In the second stage, the boundaries of the study area were determined in the light of the spatial development process and planning studies of Denizli, and the morphological changes that it has undergone since the past were examined. In the third stage, two sub-scales were examined in order to observe the effects in the study area. Finally, in the fourth stage, findings and suggestions were presented with the findings obtained.