Fen ve teknolojileri laboratuvar uygulama derslerinin sınıf öğretmen adaylarının fen laboratuvar tutumlarına etkisinin incelenmesi

Abstract

Fen derslerinde yer alan bazı kavramların öğrenciler tarafından daha doğru ve kalıcı bir şekilde öğretilebilmesi için deneysel uygulamalardan sıklıkla yararlanmak gerekmektedir. Fen alanında yapılan çalışmalar deneysel uygulamaların öğrencilerin fen kavramlarını kavrama ve akılda tutma becerilerini arttırdığını ortaya koymaktadır. Bununla birlikte deney yapan öğrencilerin bilimsel düşünme becerilerinin de geliştiği, fene yönelik tutumlarında önemli ölçüde iyileşme kaydedildiğini ortaya koyan çalışmalar da mevcuttur. Gerek okullardaki fiziki olanak yoksunluklarından gerekse öğretmenlerin bu alandaki yetersizliklerinden kaynaklı olarak ilk ve orta öğretim düzeyinde laboratuvar becerileri ile kazanımların yeterince verilemediği pek çok çalışmanın konusu olmuştur. Bu olumsuzluğu ortadan kaldırmak için okullardaki laboratuvar gereksinimleri karşılamak kadar öğretmen adaylarının deneysel uygulamalar konusundaki eksikliklerinin giderilmesi de önemlidir. Eğitim fakültelerinde bu alanda gerçekleştirilecek çabaların geleceğin öğretmenlerinin hem fene yönelik tutumlarının artırılmasında hem de fen laboratuvarıyla ilgili becerilerinin geliştirilmesinde olumlu bir etkiye neden olacağı düşünülmektedir. Bu çalışmada fen ve teknolojileri laboratuvar uygulama derslerinin sınıf öğretmeni adaylarının fen laboratuvar tutumlarına etkisi incelenmeye çalışılmıştır. Bu kapsamda sınıf öğretmeni adaylarının birinci dönem başındaki, sonundaki ve ikinci dönem sonundaki fen laboratuvar tutum düzeyleri değerlendirilmiştir. Nicel ve nitel verilerin birlikte toplandığı çalışmada araştırma yöntemi olarak karma model çeşitlerinde sıralı açıklayıcı desen kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Sınıf Öğretmenliği Anabilim Dalında 2017-2018 eğitim öğretim döneminde fen ve teknolojileri laboratuvar uygulamaları 1 ve 2 derslerini alan 52 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Çalışma kapsamında öğretmen adaylarına birinci dönem başında, sonunda ve ikinci dönem sonunda Çakmak tarafından 2008 yılında geliştirilen “Fen Laboratuvarı Tutum Ölçeği” ön test, ara test ve son test olarak uygulanmıştır. Ayrıca akademik başarı olarak alt düzey, orta düzey ve üst düzey ikişer öğretmen adayı ile açık uçlu görüşmeler yapılmıştır. Yapılan analizler sonucunda, öğretmen adaylarının fen laboratuvar tutumlarının istatistiksel olarak arttığı bulunmuştur. Ayrıca yapılan görüşmelerde ise, öğretmen adaylarının daha önce deney yapmadıkları için fen laboratuvar dersinden çekindikleri fakat ders sürecinde bu çekinmenin kalmadığı ve derslerde eğlenmeye başladıkları gibi sonuçlara ulaşılmıştır.