Koni Penetrasyon Testi (CPT) İle USCS Zemin Sınıfının Belirlenmesi ve Değerlendirilmesi

Abstract

Jeoteknik çalışmaların bütününde zeminin sınıflandırılması, hem doğru temel tasarımı için ve hem dezeminin davranış biçimini öngörmek için önem taşımaktadır. Uygulamalarda zeminlerin sınıfı arazideyapılan sondaj veya araştırma çukuru çalışmaları sırasında alınan örnekler üzerinde gerçekleştirilendeneylerle belirlenebilmektedir. Bunun yanında Koni Penetrasyon Testi (CPT) ile zemin sınıfınıntahmin edilmesi yaklaşımları kullanılmaktadır. Bu çalışma CPT ile doğrudan belirlenemeyen ancaktahminsel yaklaşımlarla belirlenmeye çalışılan birleştirilmiş zemin sınıfı (USCS) gruplarının gerçekteve yerinden alınan numuneler üzerinde yapılan deney verileri ile deneştirilmesi amacıylagerçekleştirilmiştir. Bu amaçla alüvyal bir sahada yapılmış olan 15 adet araştırma sondajı ve 15 adetCPT deney verisi kullanılmıştır. Araştırma sondajları ile elde edilmiş numuneler üzerindegerçekleştirilen deneysel çalışmalar ile ortaya konulan USCS zemin sınıfları CPT ile elde edilen deneyverileri ile belirlenen zemin sınıflarıyla karşılaştırılarak elde edilen bulgular bir aradadeğerlendirilmiştir. Elde edilen veriler, deneysel olarak belirlenmiş zemin sınıflarının CPT uç dirençdeğerleri kullanılarak belirlenmiş zemin sınıflarından büyük ölçüde farklılıklar sunduğunu ortayakoymuştur. Özellikle zeminin plastiklik durumunu belirlemede yetersiz kalan CPT yöntemi SM grubuzeminlerin sadece “Kum – Kil” şeklinde tanımlanmasına neden olmuştur. Benzer durum SC grubu içindeğerlendirildiğinde CPT verilerinin zemini “Kil” olarak tanımladığı gözlenmiştir. Sonuç olarak,yerinde yapılan örneklemelerle deneysel olarak belirlenmeyen zemin sınıflarının, CPT verileriyledolaylı olarak değerlendirilmesi durumunda bazen hatalı değerlendirmelere de neden olabileceğinigörülmektedir.