Bir Adım da Biz Atalım: Okuyalım Paylasalım, Okutalım Ve Yayalım

Abstract

Bu proje çalısmasında, okuma çemberlerinin ögretmen adaylarının ve ilkokul ögrencilerinin okumaya yönelik tutumları ve okudugunu anlama düzeylerinin gelisimine olan etkisi incelenmis ve uygulanan sürece yönelik hem ögretmen adaylarının hem de ögrencilerin görüsleri alınmıstır. Bu baglamda arastırmada ilk olarak, okuma çemberlerinin ögretmen adaylarının okumaya yönelik tutumları ve okudugunu anlama düzeylerinin gelisime olan etkisini arastırmak ve ögretmen adaylarının okuma çemberleri ile edindikleri deneyimlerin okumaya yönelik tutumlarına nasıl yansıdıgını açıga çıkarmak amaçlanmıstır. Arastırmanın katılımcılarını okuma alıskanlıgı ve okuma tutumu genel olarak zayıf ya da orta düzeyde olan 21 ögretmen adayı olusturmaktadır. Karma desene dayalı olarak yürütülen arastırmanın nicel asaması tek gruplu yarı deneysel desen olarak gerçeklestirilmis ve okuma çemberlerinin ögretmen adaylarının okumaya iliskin tutumlarına etkisi incelenmistir. Uygulama sürecinde dokuz ay boyunca 18 okuma çemberi gerçeklestirilmistir. Her okuma çemberinde bir kitap okunmustur. Her altı kitabın ardından çoktan seçmeli okudugunu anlama testleri olmak üzere toplam olarak bir yılda üç ayrı okudugunu anlama testi uygulanmıstır. Arastırmanın nitel asamasında ögretmen adayları ile bireysel olarak her altı kitabın ardından olmak üzere toplam olarak dört kez görüsmeler gerçeklestirilmistir. Görüsmelerden elde edilen verilerin çözümlenmesinde içerik analizi kullanılmıstır. Nicel verilerin bulguları okuma çemberlerinin ögretmen adaylarının okumaya yönelik tutumları ve okudugunu anlamaları üzerinde olumlu etkilerini oldugu sonucunu ortaya koymustur. Nitel veriler ise, okuma sevgisi ve istegi, okumanın katkıları, okumanın önemi ve okuma alıskanlıgı seklindeki temaları açıga çıkarmıstır. Arastırmanın ikinci kısmında, okuma çemberlerinin ilkokul ögrencilerinin okumaya yönelik tutumları, okudugunu anlamaları üzerindeki etkisini ve okuma çemberleri ile edindikleri deneyimlerin tutumlarına nasıl yansıdıgını ortaya çıkarmak amaçlanmıstır. Arastırmanın katılımcılarını yedi farklı ilkokulda ögrenim gören 174 ilkokul dördüncü sınıf ögrencisi olusturmaktadır. Karma desene dayalı olarak yürütülen arastırmanın nicel asamasında tek gruplu ön test-son test modeli kullanılmıstır. Katılımcılarla bir yıl boyunca 12 okuma çemberi gerçeklestirilmistir. Her okuma çemberinde bir kitap okunmustur. Her kitabın ardından çoktan seçmeli okudugunu anlama testi uygulanmıstır. Bir yılda uygulanan okudugunu anlama testlerinin sayısı 12?dir. Arastırmanın nitel boyutunda ise her dört okuma çemberinin ardından yedi ilkokulda dokuzar ögrenciden olusan gruplarla 21 odak grup görüsmesi gerçeklestirilmistir. Nitel verilerin analizinde içerik çözümlemesi kullanılmıstır. Arastırmanın nicel verileri, katılımcıların okumaya yönelik tutumlarında bir artıs saglandıgı ancak bu artısın istatistiksel olarak anlamlı bir fark olusturmadıgını, okudugunu anlama düzeyleri üzerinde ise olumlu etkileri oldugunu ortaya koymustur. Nitel verilerin analizi ise okumaya egilim, okuma çemberlerinin yararları ve okuma alıskanlıgını gelistirme seklindeki temaları açıga çıkarmıstır. Arastırmanın ikinci yılı sonunda ögretmen adaylarıyla ilkokul ögrencileriyle birlikte yürüttükleri okuma çemberlerine iliskin görüslerini ortaya çıkarmak amacıyla tekrar bireysel görüsmeler gerçeklestirilmistir. Bu görüsmelerden elde edilen verilerin çözümlenmesinde içerik analizi kullanılmıstır. Ögretmen adaylarından elde edilen nitel veriler, ögretmen adaylarının okuma çemberlerini yürütmeye basladıklarında karsılastıkları zorluklar, okuma çemberlerinde gözledikleri degisen ögrenci özellikleri, degisen ögrenci özelliklerinin nedenleri ve okuma çemberleri deneyimlerinin kendilerine dönük yansımaları seklinde temalar olarak ortaya çıkmıstır.