Çameli Havzası'nın sedimantolojik incelemesi (Geç miyosen-geç pliyosen, Denizli, GB Anadolu)

Abstract

Çalışma, batı Anadolu grabenlerinden biri olan Çameli Havzası tortul dolgusunun sedimantolojik yöntemlerle incelenmesini ve böylece oluşumundan günümüze kadar geçirdiği jeolojik evrimi açıklamayı amaçlar. Havzanın temelini oluşturan Likya naplarının yerleşimi Geç miyosen başında tamamlanır. Bu yerleşimin ardından Çameli havzası, Memeli fosil bulgularına göre, Geç Miyosen'de (10.8-9.7 My), doğuda Dirmil fayı batıda ise Bozdağ fayı denetiminde graben havzası tarzında açılmaya başlar ve dolgulanması Geç Pliyosen'e kadar sürer. Alüvyon yelpazesi, flüvyal ve gölsel tortullardan oluşan, havzanın ilk ürünleri içinde yaygın olarak görülen büyüme fayları, genişlemenin yoğun bir şekilde devam ettiğini gösterir. Oldukça etkin olan bu genişleme evresi memeli fosillerine göre Orta Piliyosen'e (3,8-3,2 My) kadar devam eder ve bu zamanda havza, bir traverten seviyesi ile belirgin olan büyük bir faylanma ile ikiye bölünür (Sarıkavak-Kumaşfarı fayı). Bu dönemden sonra genişleme tektoniğinin etkinliği nispeten azalır ve havza büyük bir göl ortamına dönüşür. Gölsel tortullar havza kenar fayları dahil, havzayı sonradan ikiye bölen fayı da aşar ve bu dönem memeli fosillerine göre Geç Piliyosen'e (3,5-2,5 My) kadar sürer. Bu göl ortamı kenarlardan yelpaze deltaları ve deltaların ilerlemesi ile tortulla doldurularak sığlaşır ve aynı zamanda havzanın merkez kesimlerinde sığ göl karbonatları depolanır. Havza bu dönemden sonra kenar faylarına paralel olmak üzere ve bir traverten seviyesi ile belirgin olan iki ayrı fay sistemi (Alcı-Kelekçi ve Uzunoluk-Çameli Fayları) ile en Geç Pliyosen sonunda yeniden kırılır. (3,0-2,0 My) Havzanın en son ürünleri bu faylanma evresinin neden olduğu alüvyon yelpazesi tortullarıdır. Bu kırılma evresinden sonra depolanan tortullar içinde görülen büyüme fayları genişlemenin yeniden etkinlik kazandığını gösterir. Bu olayın ardından Çameli Havzası'nın ve dolayısı ile Çameli Formasyonu'nun oluşumu tamamlanır.