Kentsel İç Mekân:Kamusallığın Evselleştirilmesinin / ”İç” Selleştirilmesinin Söylemsel İnşası1

Abstract

Kentsel mekânda bir şekilde özelleşen veiçselleşen bir mekâna karşılık gelen kentseliç mekân kavramı, kent mekânında sınırlarınaşılma şekli ve ilişkilerin devinimselliği ilefarklı içeriklerle kavramsal boşluğunudoldurmaya, hatta inşa etmeye çalışır.Kavram, kentsel çevrede “insan”a veiçselleşmiş/evselleşmiş bir yaşama dairarayışlarla karşılıklarını mimari söylemde vepratikte üretmektedir. Çalışmada, mimarlıkdisiplininin “kentsel iç mekân” kavramınaneden ihtiyaç duyduğunu ve onun içeriğininasıl doldurduğuna bakmak, tanımlamayaçalışmak ve nasıl işlediğini çözümlemek anaizlektir. Kavramın farklı disiplinlere girişi ilebaşlayan günümüze dek süren ve halendevam eden değişiminin izini sürençalışmada, kentsel iç mekânın etimolojik vekavramsal kökenlerini araştırarak anlamsaldağarcığının ortaya çıkarılması amaçlanır.Bu doğrultuda, kavram arkeolojisi ile“kentsel iç mekân” kavramının ortaya çıkışkoşulları, bu koşulların epistemik altyapısıve bu çeşitlenen altyapının farklıdisiplinlerde üretilen söylemsel pratikler ileilişkisi çözümlenir. Bu hedefte, söylemselinşa ve onun içinde yer alan tikel söylemleraçımlanır.Bu araştırma ekseni doğrultusunda çalışma,ilk olarak “kentsel iç mekân” kavramınınortaya çıkışına zemin hazırlayan,modernitenin dayattığı modern kenttasarımının “kamusal” içeriğinin değişiminiaraştırma konusu edinir. Ardından, disiplinlersöylemlerin, birbiri ile ilişkili ya da ilişkisizdisiplinlerin, birikimleri ile içeriğinigenişleten kavramın kendini söylemformunda gösteren tarihsel izlerini sürer.Böylece, son bölümde, disiplinler arasıödünçlemelerle kentsel iç mekân kavramınınişlev, işleyiş ve bağıntıları üzerindensöylemsel inşasını nasıl kurduğunuçözümlemeye çalışır