Oligo-Miocene mammalian biostratigraphy and depositional evolution of the western and southern parts of Çankırı-Çorum Basin, Central Anatolia

Abstract

Bu çalışmanın amacı, Çankırı-Çorum Havzasındaki yeni memeli fosil yataklarına göre stratigrafîk ilişkilerin ortaya çıkanlması ve Oligosen'den Pliyosen'e kadarki paleocoğrafik evrimi ortaya koymaktır. Çankırı-Çorum Havzasında 32 memeli fosil yatağı bulunmuş ve fosillerin sunduktan yaş verilerine göre formasyonların yaşlan yeniden verilmiştir. Neojen havzasının tabanında Oligosen yaşlı İncik ve Güvendik formasyonlan yer alır. Bunların üzerine yanal-düşey geçişli olarak Kızılırmak formasyonu gelir. Erken ve Orta Miyosen'de genişleme tektoniğine bağlı olarak Kılçak, Kumartaş ve Hançili formasyonları çökelmiştir. Geç Miyosen ve Pliyosen zaman aralığında ise Bayındır, Bozkır,Akkaşdağı formasyonları geniş alanlarda yayılım göstermektedirler. Geç Pliyosen'de son sıkışma tektoniğine bağlı olarak Değim ve Büyük Hacıbeyköy formasyonları çökelmiştir. Çankın-Çorum Havzasında Oligosen'den itibaren 3 evre halinde kurak iklim koşulları ve buna bağlı evaporitik gelişim gözlenir. Oligosen, Geç Miyosen ve Pliyosen zamanlarında geniş evaporitlerin hakim olduğu göller ve bu gölleri çevreleyen havza kenarlannda alüvyal yelpaze ve akarsular yer alır. Erken-Orta Miyosen'de iklim nispeten ıhman ve yan tropik hale dönüşmekte ve buna bağlı karbonat-organik maddece zengin göller ve bataklıklar oluşmaktadır. Bu göller ve bataklıklar etrafında yine alüvyal yelpaze, akarsu ve gölsel kıyı ortamlan gelişmiştir.