Tezkire-i Şeyh Safî’deki -Aér- Odaksıl Şimdiki Zaman İşaretleyicisi

Abstract

Türkçedeki odaksıl şimdiki zaman -(ı)yor ekinin, yorı-“yürümek” tasvir fiilinin yorır geniş zaman çekimindenhece yutumu ile oluştuğu ve aslında ayrı bir kelime olanbu ekin sonradan ekleştiği genel olarak kabul görmüştür.Lars Johanson, bu genel görüşe katılmaz ve AzerbaycanTürkçesindeki şimdiki zaman işaretleyicisi {-(y)Ir}’ın, büyükbir ihtimalle zarf-fiil + er-ür (er- ‘olmak’) biçiminde birtasvirî fiilden geliyor olması gerektiğini söyler. Bu çalışmadaLars Johanson’un “büyük bir ihtimalle” diyerek belirttiği,fakat tanıklayamadığı -A ?r- şimdiki zaman ekinin örnekleriverilmiştir. Verilen örnekler İbn Bezzâz’ın Farsça Safvetu’s-Safâadlı eserinden XVI. yüzyılda Neşâtî tarafından Azerbaycansahasında Türkçeye çevrilen “Tezkire-i Şeyh Safî”denalınmıştır. Böylelikle, -A ?r- yapısı, Azerbaycan Türkçesindeodaksıl şimdiki zaman işaretleyicisi olarak ilk defa tanıklanmışolacaktır.