Türkiye’de Kayıt Dışı İstihdamın Bölgesel Analizi

Abstract

Kayıt dışı ekonominin bir parçası olan kayıt dışı istihdamçağımızın en ciddi sosyal sorunlarından bir tanesini teşkil etmektedir.Kayıt dışı istihdam kavramı; çalışanın, sosyal koruma prensibi iledizayn edilmiş kuralların dışında, Sosyal Güvenlik Kurumuna eksikbildirilmesi, hiç bildirilmemesi veya sistem tarafından dışsallaştırılmadurumlarını ifade etmekte ve toplumsal refahın ve barışın teminininsağlanmasındaki en önemli engellerin başını çektiği düşünülmektedir.Kayıt dışı istihdamın vurgulanan bu ehemmiyeti onu sosyal devletlerinöncelikli mücadele ve müdahale alanlarından birisi halinedönüştürmüştür. Farklı ve girift sosyal/iktisadi içerikli politikalarvasıtası ile gerçekleştirilen mücadelenin küresel anlamda başarıyaulaştığını söylemek güçtür. Gelişmiş ülkeler için bir “sorun” olan kayıtdışı istihdam, gelişmekte ve az gelişmiş ülkeler için “kanıksanmış birgerçeklik” olarak görülmektedir.Çalışma ile öncelikle sosyal devlet ve kayıt dışılık olgusu arasındakiilişki incelenmiş, refah rejimlerinin günümüzde kayıt dışı istihdam ilemücadelede benimsediği stratejiler irdelenmiş, konu hakkında yapılanyazın taraması ile kayıt dışı istihdama ilişkin gerçekleştirilenaraştırmalar derlenmiştir. Nicel araştırma motifleri ile kurgulanmışçalışma kapsamında Türkiye İstatistik Kurumu Hane Halkı İşgücüAnketi analize tabi tutulmuştur. Türkiye’nin yedi coğrafi bölgesisınıflandırılarak gerçekleştirilen analizler sonucunda kayıt dışıistihdamın en fazla Marmara Bölgesinde; en az İç Anadolu Bölgesindegörüldüğü ortaya çıkarılmıştır. Marmara Bölgesinde kayıt dışıistihdamın en fazla görüldüğü sektör “hizmet” sektörü iken diğerbölgelerde “tarım” sektörü ön plana çıkmaktadır.