Öz-düzenleme eğitim programının 5-6 yaş çocuklarında öz-düzenleme ve dil becerilerine etkisi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, 'Oyna, Öğren, Eğlen Öz-Düzenleme Eğitim Programının 5-6 yaş aralığındaki çocukların öz-düzenleme ve dil becerilerine olan etkisini incelemek ve programa yönelik öğretmen ve çocukların görüşlerini belirlemektir. Çalışma grubu, Türkiye'nin batısındaki bir il merkezindeki Mili Eğitim Bakanlığına bağlı anaokullarında görev yapan 5 deney ve 5 kontrol grubu olmak üzere toplam 10 öğretmen ve okul öncesi eğitimi almakta olan 82 deney, 85 kontrol grubunda yer alan toplam 167 çocuktan oluşmaktadır. Araştırma, nicel ve nitel araştırma yöntemlerinin birlikte ele alındığı karma araştırma yöntemlerinden "İç içe karma" modelindedir. Araştırmanın nicel boyutunda öntest-sontest eşitlenmemiş kontrol gruplu yarı deneysel model, nitel boyutunda ise durum çalışması modeli kullanılmıştır. Deney grubunda yer alan öğretmenlere araştırmacı tarafından beş gün, 15 saat uygulayıcı eğitimi verilmiştir. Bu eğitime katılan öğretmenler kendi sınıflarındaki çocuklara 'Oyna, Öğren, Eğlen Öz-Düzenleme Eğitim Programı'nı haftada iki kez olarak on beş oturumda uygulamışlardır. Kontrol grubunda yer alan öğretmenlere ve çocuklara herhangi bir uygulama yapılmamış, çocuklar Milli Eğitim Bakanlığı Okul Öncesi Programının uygulandığı sınıflarda eğitime devam etmişlerdir. Araştırmanın nicel verileri 'Al-Ver/Tak-Çıkar Öz-Düzenleme Becerileri Ölçeği', TEDİL ve doğal dil örnekleriyle; nitel veriler ise, yarı yapılandırılmış öğretmen ve çocuk görüşmeleri ile toplanmıştır. Nicel ölçme araçları deney ve kontrol gruplarında yer alan çocuklara öntest ve deneysel işlemler sonucunda da sontest olarak uygulanmıştır. Ayrıca, sontestlerin uygulanmasından dört hafta sonra deney grubu çocuklarına kalıcılık testi uygulanmıştır. Nitel veriler ise deney grubu öğretmenlerinden eğitim programının uygulamaları tamamlandıktan sonra toplanmıştır. Nicel veriler betimleyici istatistikler, t-testi, ANCOVA ve ANOVA, nitel veriler ise içerik analizi tekniği kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma bulguları, deney ve kontrol grubu çocukların öntest bağımsız örneklemler t testi analizinde öz-düzenleme ve ortalama sözce uzunluğu (OSU) puanları arasında anlamlı bir farklılık bulunmazken, dil becerileri arasında anlamlı farklılıklar tespit edilmiştir. İkinci olarak deney ve kontrol gruplarındaki çocukların öntest ve sontest bağımlı örneklemler t testi analizlerinde öz-düzenleme, alıcı dil, ifade edici dil, toplam dil ve OSU puanlarında istatistiksel olarak anlamlı düzeyde farklılıklar olduğu görülmüştür. Deney ve kontrol gruplarındaki çocukların sontest bağımsız örneklemler t testi analizlerinde de öz-düzenleme, alıcı dil, ifade edici dil, toplam dil ve OSU puanlarında deney grubu lehine istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar olduğu bulunmuştur. Ayrıca, grupların homojen dağılması sonucu yapılan ANCOVA analizlerinde deney ve kontrol grubu çocuklarının öz-düzenleme, alıcı dil, ifade edici dil, toplam dil ve OSU puanlarında deney grubu lehine istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık görülmektedir. Deney grubu çocukların öntest, sontest ve kalıcılık testlerinin analizinde ise çoklu değerlendirmeler için ANOVA kullanılmıştır. Kalıcılık puanları incelendiğinde ise deney grubundaki çocukların öntest, sontest ve kalıcılık testleri arasında istatistiksel olarak anlamlı düzeyde bir farklılık olduğu ve uygulanan eğitim programının etkisinin dört hafta sonra da devam ettiği saptanmıştır. Nitel verilerin içerik analizi sonucunda öz-düzenleme eğitim programına ilişkin deney grubu çocukların görüşleri ile ilgili sevdikleri etkinlikler, hatırladıkları etkinlikler ve zorlandıkları etkinlikler olmak üzere üç tema ortaya çıkmıştır. Deney grubu öğretmenlerinin görüşlerine yönelik ise programın içeriği, uygulama, çocukların gelişimlerine etkileri ve mesleki gelişimlerine etkileri şeklinde dört tema ortaya çıkmıştır. Araştırmanın bulguları, öz-düzenleme eğitim programlarının etkisi ilgili alan yazınla ilişkilendirilerek tartışılmış ve okul öncesi eğitimi öğretmenlerine uyguladıkları programla bütünleştirebilecekleri, öz-düzenleme eğitim programlarına ilişkin eğitimler verilmesi önerilmiştir.

The aim of this study was to examine the effect of the 'Play, Learn, Enjoy Self-Regulation Program' on the self-regulation and language skills of children aged 5-6 years and to determine the views of teachers and children about the program. The study group consisted of a total of 10 teachers, 5 experimental and 5 control groups, working in kindergartens affiliated to the Ministry of National Education in a city center in the west of Turkey, and a total of 167 children in the 82 experimental and 85 control groups who are taking pre-school education. This study used the " nested mixed" model, which is one of the mixed research methods in which quantitative and qualitative research methods are handled together. In the quantitative dimension of the research, the quasi-experimental model with unequal pretest-posttest control group was used, and in the qualitative dimension, the case study model was used. The teachers in the experimental group were given five days (15 hours) of practitioner training by the researcher. The teachers who participated in this training applied the 'Play, Learn, Enjoy Self-Regulation' intervention program to the children in their classes twice a week in fifteen sessions. No application was made to the teachers and children in the control group, and the children continued their education in the classrooms where the Ministry of National Education Preschool Program was implemented. Quantitative data of the research, 'Take-Give/Wear-Take off Self-Regulation Skills Scale', Test of Early Language Development (TELD) and natural language examples; Qualitative data were collected through semi-structured teacher and child interviews. Quantitative measurement tools was applied to experimental and control groups children for pre-test and posttest. In addition, four weeks after the application of the posttests, the permanence test was applied to the experimental group children. Qualitative data were collected from the experimental group teachers after the implementation of the education program was completed. Quantitative data were analyzed using descriptive statistics, t-test, ANCOVA and ANOVA, and qualitative data were analyzed using content analysis technique. Research findings showed that while there was no significant difference between self-regulation and mean length of utterance (MLU) scores in the pretest independent samples t-test analysis of experimental and control group children, significant differences were found in language skills. Secondly, there were statistically significant differences in self-regulation, receptive language, expressive language, total language and MLU scores in the pretest and posttest dependent samples t-test analyzes of the children in the experimental and control groups. In the posttest independent samples t-test analyzes of the children in the experimental and control groups, statistically significant differences were found in favor of the experimental group in self-regulation, receptive language, expressive language, total language and MLU scores. In addition, in ANCOVA analyzes made as a result of the homogeneous distribution of the groups, a statistically significant difference was observed in favor of the experimental group in the self-regulation, receptive language, expressive language, total language and MLU scores of the experimental and control group children. In the analysis of the pretest, posttest and retention tests of the experimental group children, ANOVA was used for multiple assessments. When the retention scores were examined, it was determined that there was a statistically significant difference between the pretest, posttest and retention tests of the children in the experimental group, and the effect of the applied education program continued after four weeks. As a result of the content analysis of the qualitative data, three themes emerged: The activities they liked, the activities they remembered and the activities they had difficulty. Regarding the opinions of the experimental group teachers, four themes emerged as the content of the program, its implementation, its effects on the development of children and its effects on their professional development. The findings of the study were discussed by relating the effect of self-regulation education programs to the relevant literature, and it was suggested that pre-school education teachers should be trained on self-regulation education programs that they can integrate with the curriculum they implement.