Gölbaşı jeotermal sahasının (Datça -Muğla) hidrojeokimyasal incelenmesi

Abstract

Datça ilçesinde (Muğla) bulunan Gölbaşı jeotermal sahası düşük entalpiye sahip bir sahadır. Bu sahada bulunan ılık ve mineralli su kaynakları (Gölbaşı-1, Gölbaşı-2, Liman ve Kargı karst kaynağı) sahilden kara içine 2-230 m mesafelerde yer alırlar. Suların sıcaklıkları 23,7 (Kargı karst kaynağı) ile 29,4°C (Gölbaşı-1 kaynağı), elektriksel iletkenlik değerleri 4320 ile 57200 ?S/cm ve pH’ları 6,88 ile 7,35 arasında değişmektedir. Gölbaşı-1, Gölbaşı-2 ve Liman kaynaklarında bağıl iyon derişimleri Na>Mg>Ca, Cl>SO4>HCO3 şeklinde sıralanırken Kargı karst kaynağında bu dizilim Na>Ca>Mg, Cl>HCO3>SO4 şeklinde olup suların tamamı Na-Cl tipindedir. Suların ?18O değerleri 1,20 ile -5,58 ve ?2H değerleri 7,94 ile -26,62 arasındadır. Gölbaşı sahası suları meteorik kökene sahiptir. Beslenme alanındaki Orta Triyas-Liyas yaşlı karstik dolomitlerden derinlere süzülen yağış suları jeotermal gradyan ile ısınarak faylar aracılığıyla yüzeye çıkmış ve sıcak ve mineralli su kaynaklarını oluşturmuştur. Kimyasal ve izotop verilerinin değerlendirilmesiyle sıcak suların yüzeye çıkarken değişik oranlarda deniz suyuyla karıştığı belirlenmiştir. Kuvars jeotermometre uygulamalarına göre maksimum rezervuar sıcaklığı 40°C olarak öngörülmektedir. The Gölbaşı geothermal field located at the Datça town (Muğla) has low enthalpy. The warm mineral springs (e.g., Gölbaşı-1, Gölbaşı-2, Liman and Kargı karst springs) in the field is situated at a distance of 2-230 m to the beach. Temperatures, electrical conductivities and pH values of the thermal waters change between 23.7°C (Kargı karst spring) and -29.4°C (Gölbaşı-1 spring), 4320 and 57200 ?S/cm, 6.88 and 7.35, respectively. The relative ion concentration levels in the Gölbaşı-1, Gölbaşı-2 and Liman springs are Na>Mg>Ca and Cl>SO4>HCO3, while Na>Ca>Mg and Cl>HCO3>SO4 in the Kargı karst spring; all thermal waters are of Na-Cl type. The ?18O and ?2H values of the waters range between 1.20 and -5.58, 7.94 and -26.62, respectively. The thermal waters in the Gölbaşı field are of meteoric origin. Rain waters percolating through the Middle Triassic-Liassic karstic dolomite in the recharge area are heated by geothermal gradient and ascend to the surface along the faults. The evaluation of the chemical and isotopic data shows that thermal waters mix with seawater in different proportion during ascending to the surface. According to silica geothermometer applications, maximum reservoir temperature in the field is anticipated as 40°C.