Pamuk ipliği fabrikası çalışanlarında pamuk tozuna bağlı solunumsal etkiler ve bissinozis prevalansı

Abstract

6. PAMUK İPLİK FABRİKASI ÇALIŞANLARINDA PAMUK TOZUNA BAĞLI SOLUNUMSAL ETKİLER VE BİSSİNOZİS PREVALANSI Çalışma Denizli ilindeki bir iplik fabrikası işçilerinde pamuk tozuna bağlı solunumsal etkiler ve bissinozis prevalansını belirlemek amacıyla Haziran - Ağustos 1998 tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir. 227 kişi çalışmaya alınmış, ancak bunların 223 ( % 98.2 ) 'üne ulaşılabilmiştir. Olguların 182'si tozlu ortamda çalışırken 41 kişi ise toz maruziyeti olmayan kontrol olgularıdır. İşçilerin solunum sistemi yakınmaları WHO'nun 684 nolu teknik raporundan modifiye edilerek hazırlanan anket formu ile, solunum fonksiyonları taşınabilir bir spirometre ile yapılmış ve ayrıca iş yeri solunabilir toz konsantrasyonları ölçülmüştür. Toz konsantrasyonları ( mg / m3 olarak ) 0.0958 - 0. 4138 arasında bulunmuştur Çalışanların solunum fonksiyon testleri FEVı ( 1. saniyedeki zorlu ekspiratuvar volüm ) ile haftada 4 kez; hafta başı iş öncesi, iş sonrası, hafta ortası ve hafta sonu iş sonrası olarak ölçülmüştür. Tozlu ortamda çalışan işçilerin solunum fonksiyonları haftanın ilk günü belirgin düşmesine karşın ilerleyen günlerde düzelmektedir. Toza bağlı solunumsal akut etkilenme işçilerin % 34'ünde saptanırken hafif, orta ve ciddi düzeylerde etkilenme sırasıyla % 18.1, % 1 1.5, % 4.4'tür. Kronik etki ise işçilerin % 15.3'de görülürken hafif- orta düzeyde etkilenme % 12.6, ciddi düzeyde etkilenme ise % 2.7 oranında saptanmıştır. Fonksiyonel incelemede bissinozisli olguların % 46.4'ü grade 0, % 25'i grade 1, % 25'i grade 2, % 3.6'sı ise grade 3'tür. Çalışanlarda semptom prevalansı % 27.5 bulunurken bissinozis prevalansı % 15.4 olarak saptanmıştır. Kronik bronşit % 6.0 ve astma % 11.5 oranında bulunmuştur. Tarihsel bilginin tersine tarak bölümünde bissinozis saptanmamıştır. Fabrikanın hijyenik koşulları düşünüldüğünde bu oran yüksek görünmektedir. Burada göğüste şişkinlik hissi ( chest tightness ) yakınmasının anlaşılmasındaki zorluk ve kronik bronşit ve astmanın eşlik etmesi, sonucu etkilemektedir. Ayrıca burada toz içerisindeki endotoksin düzeyleri de etkili olabilir, ancak ölçülemediğinden yorum yapmak güçtür. 75

SUMMARY RESPIRATORY EFFECTS OF COTTON DUSTS ON THE WORKERS OF COTTON - MILL AND PREVALENCE OF B YSSINOSIS This study was performed to determine acute pulmonary effects of cotton dusts and byssinosis prevalence on the workers of cotton - mill between June - August 1998 in Denizli. There were 227 workers in the factory and 223 workers were attended to the study. 182 workers were working in the dusty sections, another 41 workers were working non - dusty area as a control group. Pulmonary symptoms of the workers was recorded by a modified guestionaire which is the report of WHO ( no: 684 ). Lung function tests were measured by a portable spirometer. Measured envioremental dust concentration was between 0.0958 - 0.4138 mg/m3. FEVi ( forced expiratory volume in one second ) parameter was used in pulmonary function tests which are measured 4 times / week; before and after work shift on Monday, after work shift on Wednesday, after work shift on Friday. The pulmonary functions of workers on the dusty area were lower after work shift on Monday, but on the subsequent days pulmonary functions were found healing. Acute changes due to cotton dust was found 34.0 % and mild, moderate and severe changes were sequencely 18.1 %, 11.5 %, 4.4 5. Chronic changes were detected in 15.3 % of workers and mild - moderate and severe changes were measured sequencely 12.6 %, 2.7 %. To the functional investigation, grade 0 byssinosis 46.4 %, grade 1 byssinosis 25.0 %, grade 2 byssinosis 25.0 %, grade 3 byssinosis 3.6 % were found. Symptoms prevalence 27.5 %, byssinosis prevalence 15.4 % were found in the workers and prevalence of chronic bronchitis and asthma were also 6.0 % and 1 1.5 %. Opposite to the historical knowledge, no byssinosis were found in carding section. Considering highenic conditions and envioremental dust concentrations byssinosis prevalence seems higher than expected. Possibly, the problem in understanding of meaning of chest tightness and additional effects of asthma and chronic bronchitis are important and also we don't know endotoxin concentration of the cotton dust used here. 76