Sodyum valproatin migrenli olgularda vestibüler semptomlar üzerine klinik etkileri ve elektronistagmografi bulguları

Abstract

VII. Migren çoğu kez tipik baş ağrılarıyla karekterize olsa da, içerisinde farklı semptomları barındırabilen nörolojik bir rahatsızlıktır. Bu semptomların bir kısmı da baş dönmesi ve/veya dengesizlik hissidir, öyle ki, bazı hastalarda vestibüler semptomlar başağrısına göre daha ön planda olabilmektedir. Yapılan klinik çalışmalarda vestibüler semptomların ortaya çıkış nedeni kesin olarak saptanamamıştır. Vestibüler sistemi değerlendiren, bu sistemde meydana gelen patolojinin santral mi, periferik kökenli mi olduğunu gösteren en önemli laboratuvar testi elektronistagmografidir (ENG). Vestibüler semptomu olan migrenli hastalarda ENG araştırmalarında oldukça değişken sonuçlar ortaya konmuştur. Araştırmacıların bir bölümü daha çok periferik tutulumu gösterir patolojileri vurgularken, bir bölümüde santral vestibüler sistemde bir sorun olduğunu gösterir bulgularla karşılaştıklarını ifade etmektedirler. Ancak hemen tüm çalışmalarda, değişik yüzdelerde hem periferik hem de santral mekanizmaları yansıtır patolojileri sıklıkla birarada izlenmektedir. Valproik asitin düşük dozunun migren proflaksisinde daha etkin olduğu belirtilmiştir. Bu çalışmamızda, migren başağrısı epizodlarını oldukça başarılı bir şekilde engellediği bilinen düşük doz valproik asitin vestibüler semptomlar ve ENG bulguları üzerinde değişiklik yapıp yapmadığı araştırılmıştır. Çalışmamıza aldığımız migrenli hastalar, vestibüler semptomları (baş dönmesi (n=13) ve dengesizlik hissi (n=13)) olan ve olmayan (n=11) hastadan oluşuyordu. Bu hastalara oldukça düşük dozda (500 mg/gün) 3 ay uzun etkili valproik asit verilerek ilaç öncesi ve sonrası ENG bulguları yanısıra, ilaç sonrası 1.,2.,3. aydaki başağrısı ve vestibüler semptom sıklıkları değerlendirilmiştir. 88Bu çalışmamızda, valproik asitin proflaktik olarak düşük dozda başağrısı ve başağrısıyla ilintili ve ilintisiz vestibüler semptom sıklığını istatistiksel olarak anlamlı bir şekilde azalttığı, ENG bulguları üzerinde ise, istatistiksel olarak anlamlı bir değişiklik yapmadığı saptanmıştır. Valproik asitin ENG bulguları üzerinde etkisinin olmaması, migrenin vestibüler sistemde yaptığı değişikliklerin kalıcı olması ile açıklamak mümkün olabilir. Valproik asitin ENG testinde herhangi bir değişiklik yapmadan vestibüler semptom sıklığını, başağrısında olduğu gibi oldukça etkin bir şekilde azaltması ise vestibüler semptomların migrenin bir komplikasyonundan çok bir öğesi olabileceği sonucuna götürmektedir. 89

VIII. SUMMARY Migraine is a neurological disease which comprises different symptoms although it is mostly characterised with typical headache. Some of these symptoms are vertigo and/or dizziness. So that, vestibular symptoms can be more prominent than headache at some patients. Causes of vestibular symptoms were not been determined definitely in the clinical studies. The most important laboratory test which evaluates vestibular system and shows the lesion that occured at this system is central or peripheral is electronystagmography (ENG). Quite variable results were exposed in the ENG researchs of patient with migraine and vestibular symptoms. While some of the researchers emphases the pathologies that shows the peripheral involvement, the other researchers conveys that they found some findings that shows a problem at the central vestibular system. However pathologies that are reflecting both peripheral and central mechanisms generally found together with different percentages at almost the whole of studies. Valproic acid effectivity on the migraine prophylaxy has been proven by the last studies. It was determined that low dose of valproic acid was more effective in migraine prophylaxis. At our study, by using low doses, we investigated the effects of valproic acid which prevents headache episodes quite succesfully, on vestibular symptoms and ENG findings of patients with migraine Patients with migraine and vestibular symptoms vertigo (n=13) and dizziness (n=13) and patients with migraine and without vestibular symptoms (n=11) where included to our study. By using very low dose (500 mg/day) 3 months of valproic acid, ENG findings before and after valproic acid therapy were appreciated together with the frequency of headache and vestibular symptoms after the 1., 2., 3. months of therapy. 90At our study, we determined that prophylactic low dose of valproic acid decreases, statistically meaningful, the frequency of headache and vestibular symptoms which are related with headache or not, although it does not cause any statistically meaningful changing in ENG findings. Ineffectiveness of valproic acid on ENG findings can be clarified by permanent effect of migraine at vestibular system. Valproic acid's quite effect in reducing frequency of vestibular symptoms bring about conclusion that vestibular symptoms might be a part of migraine. Q1