Kırık içeren ciddi osteoporozlu hastalarda teriparatid tedavisinin ve sonrasında idame tedavilerin etkinliği ve sürdürülebilirliğinin değerlendirilmesi

Abstract

Giriş ve amaç: Osteoporoz, düşük kemik kütlesi ve kemik dokusunun mikro-mimarisinin bozulması sonucunda kemik kırılganlığında artışla sonuçlanan ilerleyici bir metabolik kemik hastalığıdır. Dünyada en sık görülen metabolik kemik hastalığıdır. Osteoporoz komplikasyonları ile ciddi morbidite ve mortaliteye neden olmaktadır. Kemik kırıkları osteoporozun en önemli komplikasyonudur. Kırıklar hastalarda birçok ek sağlık problemine yol açmasının yanında bireyler ve toplumda ciddi iş gücü ve ekonomik kayıplara neden olmaktadır. Osteoporozun tedavisinde önemli anabolik ajanlardan olan Teriparatid'in etkin ve güvenilir bir tedavi olduğu gösterilmiştir. Teriparatid'in tedavi başarısını etkileyen birçok faktör mevcuttur. Teriparatid'in olumlu etkileri ilaç bırakıldıktan sonra hızla azalmaktadır. Bu nedenle anti-rezorptif bir ajanla osteoporoz tedavisi idame edilmelidir. Çalışmamızın amacı ise Teriparatid kullanan hastalarda tedavinin etkinliğini, ilaç uyumunu, yan etkileri, sonrasında alınan idame tedavilerin etkinliği retrospektif olarak değerlendirilmesidir. Gereç ve Yöntem: Çalışmamıza Pamukkale Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Endokrinoloji Bilim Dalında 1 Ocak 2016 ile 30 Haziran 2020 tarihleri arasında Teriparatid tedavisi başlanmış 316 ciddi osteoporoz hastası dahil edildi. Tedaviye hiç başlamayan 52 hasta çalışmamızdan çıkarıldı. Değerlendirilmeye alınan 264 hastanın hastane dosya ve Türkiye Cumhuriyeti Sosyal Güvenlik Kurumu Medulla Hekim uygulaması kayıtlarından demografik, radyolojik, biyokimyasal verileri, tedavi süreleri, yan etkiler ve idame tedavilerin bilgileri kaydedildi. Nümerik veriler sayı ve yüzde olarak belirtildi, bağımsız grup farklılıkların karşılaştırılmasında Mann-Whitney U testi ve Kruskal Wallis Varyans Analizi, bağımlı grup karşılaştırılmalarında Wilcoxon Eşleştirilmiş İki Örnek Testi, kategorik değişkenlerin karşılaştırılmasında ise Ki-Kare testi kullanıldı. İstatiksel anlamlılık düzeyi (p) 0,05 olarak kabul edildi. Bulgular: Çalışmamızda 117 (%44,3) hastanın tedavinin optimum süresinin tamamlayabildiği, 75 (%28,4) hastanın çeşitlerle nedenlerle tedaviyi tamamlayamadığı görüldü. Ortalama tedavide kalım süresi ise 12,72 ay olarak belirlendi. Teriparatid tedavisi ile vertebra KMY değerinde %16,3 (p<0,05) ve femur boynu KMY değerinde ise %10,5 (p<0,05) artış izlendi. Tedavi ile biyokimyasal parametrelerde anlamlı bir değişiklik gözlenmezken, tedavi ile 15 (%5,7) hastada tedavinin kesilmesini gerektirecek yan etki geliştiği görüldü. Teriparatid öncesi anti-osteoporotik ajan kullanmayan hastalarda, kullananlara oranla daha iyi yanıt alındığı görüldü. Ayrıca Teriparatid tedavisinin diyabetik hastalarda, glukokortikoid ilişkili osteoporoz tanılı, romatizmal hastalığı olan hastalar, yaşlılar ve erkeklerin tedavisinde etkili ve güvenilir olduğu gösterildi. Teriparatid sonrası idame anti-osteoporotik ajan başlanan hastalarda Teriparatid'in olumlu etkilerinin korunduğu gözlendi. Sonuç: Teriparatid tedavisinin osteoporoz tanılı bütün hastalarda etkin ve güvenilir olduğu görülmüştür. Tedavi uyumu literatür verilerinin gerisinde kalmakla beraber, hastaların ilaçta kalım süreleri literatür verileri ile benzerdir. Teriparatid tedavisinin osteoporoz tedavisinde erken dönemde ve diğer ajanlardan önce başlanmasının Teriparatid tedavi başarısını arttığı görüldü. Teriparatid sonrası idame anti-osteoporotik ajanların da Teriparatid'in olumlu etkilerini korunmasında önemli rol oynadığı görüldü. Anahtar kelimeler: Osteoporoz, Teriparatid

Introduction and aim: Osteoporosis is a progressive metabolic bone disease which results in an increase in bone fragility as a result of low bone mass and disruption of bone tissue microarchitecture. It is the most common metabolic bone disease in the world. Osteoporosis causes serious morbidity and mortality with its complications. Bone fractures are the most important complication of osteoporosis. As well as causing many additional health problems in patients, fractures cause serious loss of workforce and economic losses in individuals and society. Teriparatide, one of the important anabolic agents in the treatment of osteoporosis, has been proved to be an effective and safe treatment. There are a number of factors that affect the treatment success of teriparatide. The positive effects of teriparatide rapidly decrease after the drug is discontinued. Therefore, osteoporosis treatment should be maintained with an anti-resorptive agent. The aim of our study is to retrospectively evaluate the effectiveness of treatment, drug compliance, side effects, and the effectiveness of maintenance therapy in patients using teriparatide. Materials and Methods: Our study included 316 severe osteoporosis patients who were treated with Teriparatide between January 1, 2016 and June 30, 2020 in Pamukkale University Training and Research Hospital Endocrinology Department. 52 patients who never started treatment were excluded from our study. Evaluation of 264 patients taken to hospital file and the Republic of Turkey Social Security Institution medulla application demographic records from physicians, radiological, biochemical data, duration of treatment, information and maintenance treatment of side effects were recorded. Numerical data were expressed as numbers and percentages. Mann-Whitney U test and Kruskal Wallis Analysis of Variance were used for comparison of independent group differences, Wilcoxon Paired Two Sample Test for comparison of dependent groups, and Chi-Square test for comparison of categorical variables. Statistical significance level (p) was accepted as 0.05. Findings: In our study, it has been observed that 117 (44.3%) patients could complete the optimum duration of the treatment, and 75 (28.4%) patients could not complete the treatment due to various reasons. The average duration of treatment was determined as 12.72 months. With teriparatide treatment, an increase in vertebral BMD value was observed by 16.3% (p <0.05) and femoral neck BMD value increased by 10.5% (p <0.05). While there was no significant change in biochemical parameters with the treatment, it was observed that 15 (5.7%) patients developed side effects requiring discontinuation of the treatment. It has been observed that patients who did not use anti-osteoporotic agents before teriparatide had a better response compared to those who used them. In addition, Teriparatide treatment has been shown to be effective and safe in the treatment of diabetic patients, patients with a diagnosis of glucocorticoid-related osteoporosis, rheumatic diseases, the elderly and men. It was observed that the positive effects of Teriparatide were preserved in patients who were started maintenance anti-osteoporotic agents after teriparatide. Conclusion: Teriparatide treatment has been proved to be effective and safe in all patient groups diagnosed with osteoporosis. Although treatment compliance falls behind the literature data, the duration of drug stay of the patients is similar to the literature data. It has been observed that starting teriparatide treatment early in the treatment of osteoporosis and before other agents increased the success of teriparatide treatment. Post-teriparatide maintenance anti-osteoporotic agents have also been observed to play an important role in preserving the positive effects of Teriparatide. Keywords: Osteoporosis, Teriparatide