Batı ve orta anadolu geç miyosen sırtlanları (hyaenıdae, mammalıa).

Abstract

Anadolu, Avrupa’dan köken almış olduğu düşünülen Hyaenidae ailesinin doğuya geçişi sırasında önemli bir konumdadır. Ailenin evrimsel geçmişini anlamaya katkıda bulunmak ve Türkiye’deki durumunun ortaya konulması amacıyla Türkiye’den çeşitli lokalitelerden bulunmuş olan Sırtlangiller (Hyaenidae) ailesine ait fosiller sistemetik açıdan incelenmiş ve bulunan sonuçlar bu çalışmada özetlenmiştir. Çalışma kapsamında Anadolu Geç Miyosen lokalitelerinden Çobanpınar (MN 13), Orta Sinap (MN 9-10), Pınaryaka (MN 9-12) (Ankara), Bayraktepe (MN 9-10), Gülpınar (MN 11-12) (Çanakkale), Gökeşme (MN 12) (Kırşehir), Karaağaç (MN 12) (Muğla) ve Karain (MN 11-12) (Nevşehir)’den dental bulgular incelenmiştir. Çalışma sonucunda beş cinse ait sekiz tür belirlenmiştir: Ictitherium viverrinum (Orta Sinap, Pınaryaka, Çobanpınar, Bayraktepe, Karaağaç), Ictitherium cf. viverrinum (Karain), Hyaenictitherium wongii (Karaağaç, Bayraktepe, Gülpınar), Adcrocuta eximia (Çeltek, Gülpınar, Çobanpınar), Protictitherium crassum (Orta Sinap), Protictitherium intermedium (Gülpınar), Protictitherium cf. cingulatum (Bayraktepe), Lycyaena sp. (Çeltek). Bulgular, biyometrik analizlerin (multivaryasyon) ışığında, biyokronolojik, paleobiyocoğrafik ve paleoekolojik açıdan değerlendirilmiştir. Anadolu Geç Miyosen sırtlan bulgularının Yunanistanİran biyoprovensindeki ve Çin’deki Geç Miyosen sırtlan bulguları ile morfolojik ve kronolojik açıdan uyumlu olduğu, Batı ve Orta Anadolu’nun Geç Miyosen’de ağaçlık, otlak ve açık alan (savan) ekolojisinin baskın olduğu sonucuna varılmıştır. Ayrıca Türkiye’de bu ailenin biyokronolojik ve paleocoğrafik dağılımı güncellenmiş ve nadir bilinen Lycyaena gibi avlanan sırtlan bulgularına ait yeni kayıtlar eklenmiştir. Anatolia has an important position during the migration of hyaenids which is thought to have originated from Europe to the East. In order to contribute to understanding the evolutionary history of the family and reveal the situation in Turkey, the fossils belong to family Hyaenidae from various Turkish localities have been examined systematicly and the results are summarized in this study. Some dental discoveries from Çobanpınar (MN 13), Orta Sinap (MN 9-10), Pınaryaka (MN 9-12) (Ankara), Bayraktepe (MN 9-10), Gülpınar (MN 11-12) (Çanakkale), Gökeşme (MN 12) (Kırşehir), Karaağaç (MN 12) (Muğla) and Karain (MN 11-12) (Nevşehir) were examined in this work. Eight species belong to five genera is identified: Ictitherium viverrinum (Orta Sinap, Pınaryaka, Çobanpınar, Bayraktepe, Karaağaç), Ictitherium cf. viverrinum (Karain), Hyaenictitherium wongii (Karaağaç, Bayraktepe, Gülpınar), Adcrocuta eximia (Çeltek, Gülpınar, Çobanpınar), Protictitherium crassum (Orta Sinap), Protictitherium intermedium (Gülpınar), Protictitherium cf. cingulatum (Bayraktepe), Lycyaena sp. (Çeltek). The findings have been determined in aspects of biochronology, palaeogeography and palaecology using biometrical analysis (multivariation); it was concluded that Anatolian late Miocene hyaenids have been found to be consistent with late Miocene hyaenids in Greco-Iran bioprovinces and China, and the dominant ecology could be woodland, grassland and open areas (savannah) in the western and the central Anatolia. In addition, the biochronological and the palaeogeographical distribution of the family in Turkey is updated and new records have been added rare discoveries of the hunting hyaenas like genus Lycyaena in this study.