Hikmet Barutçugil'in ebru sanatına ve sanat eğitimine katkısı

Abstract

Bu çalışma; ebru sanatının yaşayan en büyük sanatçılarından biri olan Hikmet Barutçugil'in, ebru sanatına ve sanat eğitimine katkılarını incelemek ve belirlemek amacıyla, bilimsel araştırma yöntemlerinden nitel araştırma yöntemi kullanılarak yapılmıştır. Araştırma monografik bir çalışma olmakla birlikte, tarama (survey) modelinde betimsel analiz yaklaşımı kullanılarak hazırlanmış bir çalışmadır. Nitel araştırma yöntemi kullanılarak yapılan bu çalışma, metot yönünden incelendiğinde bir "Durum çalışması (Case study)"dır. "Hikmet Barutçugil'in Ebru Sanatına ve Sanat Eğitimine Katkıları" konulu bu araştırma; nitel araştırma yöntemlerinden görüşme modeli kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Görüşme yoluyla, üzerinde çalışılan konunun, derinlemesine betimlenmesi, yorumlanması ve kişilerin bakış açılarının irdelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma; Ebru sanatçısı Hikmet Barutçugil, onun beş öğrencisi ve 2014-2015 eğitim öğretim yılı güz döneminde Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Resim-İş Öğretmenliği Bölümü'nde 3. sınıfta öğrenim gören ve bu dönemde Geleneksel Türk Sanatları dersi alan 19 öğretmen adayının katılımıyla yürütülmüştür. Ebru sanatçısı Hikmet Barutçugil ile İstanbul'daki Ebristan isimli kendi Ebru Evi'nde bizzat görüşülmüş, sanatçıya hazırlanan yarı yapılandırılmış görüşme formundaki açık uçlu sorular yöneltilmiş, alınan cevaplar doğrultusunda sanatçı ve sanatı hakkında bilgiler elde edilmeye çalışılmıştır. Sanatçıya kendi buluşu olan "Barut Ebrusu" ile ilgili sorular da sorulmuş, sanatçının gerek barut ebrusuyla yapılmış eserleri, gerekse geleneksel yöntemlerle yaptığı diğer eserleri yerinde incelenmiş, elde edilen bilgiler kaydedilmiştir. Aynı zamanda, Hikmet Barutçugil'in Ebristan Ebru Evi'nde kendisinden ebru dersi alan beş öğrencisine ulaşılmış, bu kişilere önceden hazırlanan yarı yapılandırılmış görüşme formundaki açık uçlu sorular sorulmuş, Hikmet Barutçugil ile ilgili bilgiler elde edilmeye çalışılmıştır. Ayrıca Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Resim-İş Öğretmenliği Bölümü 3. sınıfta öğrenim gören 19 öğretmen adayına, Ebru Sanatı ve Hikmet Barutçugil ile ilgili görüşlerini belirlemek adına düzenlenen bir anket uygulanmıştır. Sanatçı ve öğrencileri ile yapılan görüşmelerdeki ifadelerden ve öğretmen adaylarına uygulanan anketlerdeki cevaplardan, araştırmayla ilgili bulgular elde edilmiştir. Katılımcılardan elde edilen nitel veriler açık kodlama tekniği kullanılarak gruplandırılmış, içerik analizi tekniği ile çözümlenmiştir. Katılımcı grubun sorulara verdikleri cevapların frekans (f) ve yüzde (%) değerleri de hesaplanmıştır. Araştırma verilerinin kodlanması, analizi ve yorumlanması aşamasında; farklı bakış açılarını, farklı deneyimleri ve farklı algı ve anlamları ortaya koymak adına, araştırmacı dışında üç ayrı uzmanın görüşlerine başvurulmuş, verilerin analizinde ise iki alan uzmanından destek alınmıştır. Bulgular, Hikmet Barutçugil'in ebru sanatına ve sanat eğitimine olumlu katkılar sağladığına dair dikkate değer kanıtlar sunmaktadır. Hikmet Barutçugil'in öğrencilerine ve öğretmen adaylarına uygulanan, "Ebru Sanatı ve Hikmet Barutçugil ile İlgili Görüşler Anketi"nde sorulan sorulara alınan cevaplardan, Hikmet Barutçugil'in; "rehber, yapılandırmacı, aktif öğrenmeye önem veren ve sanatını sevdiren bir eğitimci" olduğu, yine alınan cevaplardan, Hikmet Barutçugil'in; "özgün, yenilikçi, üretken ve sanatını çok seven bir sanatçı" olduğu sonuçlarına varılmıştır. Hikmet Barutçugil Ebristan ismini verdiği İstanbul Ebru Sanat Evi'nde hâlen hem çalışmalarını sürdürmekte, hem de bu sanatı gelecek nesillere aktararak yaşatmak adına sürekli öğrenciler yetiştirmektedir. Araştırmanın sonunda; araştırmadan elde edilen bulgular ışığında, ebru sanatı ile ilgili ortaya çıkan sonuç ve sorunlara yönelik önerilere de yer verilmiştir.

This study aimed to analyze and define the contributions of Hikmet Barutçugil one of the greatest marbling artists to art of marbling and art education and it was carried out by using qualitative research technique, one of the scientific research techniques. As well as being a monographic study, it is a study carried out by using descriptive analysis approach in survey model. When analyzed in terms of method, this qualitative research study is a "Case study". The study themed as "Hikmet Barutçugil's contribution to art of marbling and art education"; was carried out by using interview model of qualitative research methods. By interviewing it was aimed to thoroughly describe, interpret and analyze the points of views about the subject. The study included the marbling artist Hikmet Barutçugil and his five students and 19 prospective teachers of Pamukkale University Faculty of Education Art Teaching Department 3rd graders who took Traditional Turkish Arts classes in the fall semester of the education year 2014-2015. The marbling artist Hikmet Barutçugil was interviewed in person in his own house which he calls as "Ebristan" -Marbling land- and he was asked open ended questions in the semi structured interview form. In accordance with his answers, information about the artist and his art was obtained. Questions about the artist's own invention "Barut Marbling" were asked and the artist's artworks both done by barut marbling and by traditional techniques were analyzed in their sites and the acquired information were recorded. Moreover, the five students of Hikmet Barutçugil who took classes in Ebristan Marbling House were reached and they were asked open ended questions in the semi structured interview form; and therefore information about Hikmet Barutçugil was obtained. Furthermore, the 19 prospective teachers of Pamukkale University Faculty of Education Art Teaching Department 3rd graders were given a questionnaire form in order to determine their views of Art of Marbling and Hikmet Barutçugil. Findings about the research were acquired by statements of the artist and his students in the interviews and by answers of the students given in the questionnaires. Qualitative data obtained from the participants were categorized by using open coding technique and analyzed by content analysis technique. Frequency (f) and percentage (%) of the answers given by the participants were calculated. In the coding, analysis and interpretation stage of the data; in order to present different points of views, different experiences and different perceptions and understanding, three different experts were consulted and in the analysis of the data support was received by two field experts. The findings present significant proof that Hikmet Barutçugil has contributed to the art of marbling and art education. The answers to the questionnaire named as "Questionnaire of Views on Art of Marbling and Hikmet Barutçugil" have concluded that Hikmet Barutçugil is "an educator, who is a guide, constructivist, considers active learning important and causes art to be loved". Moreover, the answers have showed that Hikmet Barutçugil is "an artist who is authentic, innovator, productive and loves art". Hikmet Barutçugil is currently working in his Marbling Art House in Istanbul which he calls as Ebristan and also constantly guiding students in order to hand down the art of marbling the next generations. At the end of the research, in the light of the findings obtained, suggestions about the emergent results and problems about art of marbling were included.