Eski hükümlü bireylerin işgücü piyasasındaki koşulları: İzmir ili örneği

Abstract

Çalışmanın amacı, sosyal politika yazınında dezavantajlı durumları sıklıkla vurgulanan eski hükümlülerin işgücü piyasasındaki koşullarını incelemektir. Çalışmanın sorusu; “İzmir ili örneği ile eski hükümlü olmak işgücü piyasası koşullarının belirlenmesinde etkili midir” biçiminde oluşturulmuştur. Araştırma, amaç ve sorusu bağlamında kuram ve uygulama bölümlerinden oluşturulmuştur. Kuramsal bölüm, yazın taraması yöntemine dayanan eski hükümlü kavramı ve eski hükümlü ile işgücü piyasası ilişkisini açıklayan kuramların tartışıldığı birinci bölüm; Türkiye ve ülke örnekleri ile eski hükümlülere yönelik işgücü piyasası politikalarının incelendiği ikinci bölümü içermektedir. Uygulama bölümünde ise fenomenolojik bir yaklaşımla eski hükümlülerin işgücü piyasası deneyimleri tespit edilmeye çalışılmıştır. Durum tespiti odaklı uygulama bölümü; nitel bir araştırma yöntemi olan yarı yapılandırılmış soru metni üzerinden; 10 eski hükümlü, 18 kamu temsilcisi ve 13 özel sektör işveren ve işveren vekili olmak üzere, 41 katılımcıdan yüz yüze derinlemesine görüşme tekniği ile elde edilen bulguları kapsamaktadır. Elde edilen veriler, içerik analizi tekniği ile yorumlanmıştır. Alan araştırması bulgularına göre; 16 kamu temsilcisi eski hükümlülerin işgücü piyasasından dışlandığını, 12 özel sektör temsilcisi ise dışlanmanın suç türüne bağlı olduğunu vurgulamıştır. Ancak araştırma sırasında çalışan 9 eski hükümlü diğer katılımcılardan farklı olarak işgücü piyasasından dışlanmadığını düşünürken, sadece potansiyel işsizlik tanımında yer alan 1 eski hükümlü dışlandığını belirtmiştir. Özel sektör işvereni 7 katılımcı, teşvik verilmesi durumunda eski hükümlü çalıştıracağını ifade etmiştir. Kırk bir katılımcının 25’i işgücü piyasası politikalarının, eski hükümlülere yönelik olarak iyileştirilmesi ve geliştirilmesi önerisinde bulunmuştur.

The aim of the study is to examine the conditions in the labor market of exconvicts, whose disadvantaged situations are frequently emphasized in the labor market. The question of the study is whether being an ex-convict is effective in determining the labor market conditions with the example of Ġzmir province. The research is composed of theory and application sections in the context of its purpose and question. The theoretical section consists of the first part where the concept of ex-convicts based on the literature review method and the theories explaining the relationship between ex-convicts and the labor market are discussed and the second part which examines Türkiye and country examples and labor market policies for ex-convicts. In the application part, an attempt is made to determine the labor market experiences of ex-convicts using a phenomenological approach. The due diligence focused application section; using a semi-structured question text is a qualitative research method that covers the findings obtained through face-to-face in-depth interview technique from 41 participants, 10 exconvicts, 18 public representatives and 13 private sector employers and employers’ representatives. The obtained data were interpreted with the content analysis technique. According to the field research findings; 17 public representatives emphasized that ex-convicts are excluded from the labor market, while 12 private sector representatives stressed that exclusion depends on the type of crime. However, while 9 ex-convicts working during the research thought they were not excluded from the labor market, unlike other participants, only 1 ex-convict included in the definition of potential unemployment expressed that he/she was excluded. 7 participants who were private sector employers, stated that they would employ ex-convicts on the condition that they received incentives. Twenty-five of the forty-one participants have suggested improvement and development of the labor market policies for ex-convicts.