Birinci basamağa başvuran hastalarda obstruktif uyku apne sendromu ve kardiyovasküler hastalık risklerinin belirlenmesi ve aralarındaki ilişkinin değerlendirilmesi

Abstract

Obstruktif uyku apne sendromu (OUAS) toplumda sık görülen fakat yeteri kadar tanınmayan bir durumdur. Yapılan çalışmalar ile OUAS’ın artmış kardiyovasküler morbidite ve mortalite ile ilişkili olduğu ortaya konmuştur. Kardiyovasküler hastalıklar (KVH) ise dünya çapındaki ölümlerin önde gelen bir sebebidir. Bu araştırma ile birinci basamak sağlık hizmetine başvuran bireylerde OUAS ve KVH risklerinin belirlenmesi ve birbirinin patogenezinde etkili olduğu düşünülen iki durum için risk düzeyleri arasındaki ilişkinin değerlendirmesi amaçlanmıştır.Araştırmamıza Denizli ilinde beş farklı aile sağlığı merkezine herhangi bir sebeple başvuran 204 katılımcı dâhil edilmiştir. Araştırmada kullanılan veriler oluşturduğumuz anket soruları, STOP-BANG ölçeği ve SCORE risk hesaplama sistemi ile elde edilmiştir.Katılımcıların %25,5’i OUAS açısından yüksek riskli gruptadır. Çalışmaya katılanların %33,4’ü KVH açısından yüksek risk taşımaktadır. Katılımcıların OUAS risk düzeyleri ile KVH risk düzeyleri arasında istatiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunmaktadır. Katılımcılar arasında horlama sıklığı %40,2, gündüz aşırı yorgunluk ve uyku hali sıklığı %49,5, tanıklı apne sıklığı %16,7’dir. Çalışmamızda OUAS açısından yüksek risk taşıyan katılımcıların yarısından fazlası trafikte aktif olarak motorlu taşıt kullanmakta olduğu görülmüştür. Erkek cinsiyet, yaş, obezite, sigara kullanımı, hipertansiyon, diyabet, boyun çevresinin geniş olması hem OUAS riskini hem de KVH riskini istatiksel olarak anlamlı derecede artırmaktadır. Yüksek prevalans ve önemli komplikasyonlara sahip iki hastalık olan OUAS ve KVH açısından birinci basamakta taramaların yapılması ile hem bireyin sağlık durumuna hem de toplum sağlığına büyük katkı sağlanabilir. Taramalar sonucunda riskli bireyler için danışmanlık verilmesi, riskli davranışların değiştirilmesine yönelik eğitimlerin verilmesi ve uygun tedavilerin başlanması veya gerekli yönlendirmelerin yapılması ile bu hastalıklara bağlı morbidite ve mortalite oranları azaltılabilir.

Obstructive sleep apnea syndrome (OSAS) is a common but underrecognized condition in the community. Studies have shown that OSAS is associated with increased cardiovascular morbidity and mortality. Cardiovascular diseases (CVD) are one of the leading causes of death worldwide. The aim of this study was to determine the risks of OSAS and CVD in individuals applying to primary health care services and to evaluate the relationship between risk levels of two conditions that are thought to be effective in the pathogenesis of each other.204 participants who applied to five different family health centers in Denizli for any reason were included in our study. The data used in the research were obtained from the survey questions we created, the STOP-BANG scale and the SCORE risk calculation system.25.5% of the participants are in the high-risk group for OSAS. 33.4% of the participants in the study have a high risk of CVD. There is a statistically significant relationship between the OSAS risk levels and CVD risk levels of the participants. Among the participants, the frequency of snoring was 40.2%, the frequency of daytime fatigue and sleepiness was 49.5%, and the frequency of witnessed apnea was 16.7%. In our study, it was observed that more than half of the participants who are at high risk for OSAS were actively using motor vehicles in traffic. Male gender, age, obesity, smoking, hypertension, diabetes, and wide neck circumference significantly increase both the risk of OSAS and the risk of CVD. Screening in primary care for OSAS and CVD, that are, two diseases with high prevalence and significant complications, can contribute greatly to both the health status of the individual and the public health. The morbidity and mortality rates associated with these diseases can be reduced by providing counseling for risky individuals, training to change risky behaviors, initiating appropriate treatments or making necessary referrals as a result of screening.