Afiş tasarımında açık ve kapalı kompozisyon

Abstract

Kompozisyon, sanat ve tasarım disiplinleri açısından kurgu ve yapılandırmaya hizmet eden temel bir kavramdır. Bu kavramın tasarımcının algı dünyasındaki etkinliği, içeriği yansıtan biçimsel yapının mesajla olan etkileşimini güçlendirmektedir. Tasarım sürecinde aktif rol oynayan kompozisyon; açık kompozisyon veya kapalı kompozisyon olmak üzere iki farklı şekilde kurgulanabilir. Bu noktada içerik açık veya kapalı kompozisyonun belirlenmesinde tasarımcıya kılavuzluk etmektedir. Bir tasarımın açık veya kapalı kompozisyon şeklinde tanımlanmasına neden olan şey tasarımın sınırlarıdır. Afiş tasarımı açısından da önemli bir kavram olan kompozisyon, biçimsel yapıyla belirlenen anlam ve mesajın görsel iletişimdeki etkin değerini yükseltmektedir. Bu yönüyle araştırma açık ve kapalı kompozisyonun afiş tasarımındaki önemine odaklanmaktadır. Araştırma kapsamında afiş tasarımlarına yönelik yapılan literatür taraması, tasarım anlayışına göre değişkenlik gösterebilen kompozisyonun tasarım süreci ve hedeflenen mesaj açısından önemini vurgulamaktadır. Tasarımın sınırlarıyla algılanan kompozisyonda grafik öğeler arasındaki uyum önemlidir. Kompozisyon, içerikle ilişkilenen grafik öğelerin sıra-düzen ilişkisine göre nasıl kurgulanması gerektiğine olanak tanımaktadır. Açık veya kapalı kompozisyon açısından grafik öğeler arasında doğru yapısal ilişkilerin sağlanması, tasarım yüzeyinde belirlenen görsel hiyerarşi ve vurguyla sağlanabilir. Tasarımcı kompozisyonda görsel hiyerarşi ve vurgunun afişe kattığı etkin değerden faydalanarak anlam katmanları inşa etmektedir. Biçimsel yapıyı kapsayan kompozisyondaki görsel hiyerarşi ve vurgu hedef kitlenin dikkatini çekme potansiyelindedir. Yaratıcı süreçle şekillenen her tasarım fikri biçimsel yapıya, biçimsel yapı ise kompozisyona ihtiyaç duymaktadır. Bu yönüyle kompozisyon görsel ifadenin anlatım aracı olarak afiş tasarımında iletişimsel bir misyon üstlenmektedir. Tasarımcının bilgi birikimi, entelektüel yapısı ve tasarım problemine çözüm üretme yeteneği afişin iki veya üç boyutlu yüzeyini kapsayan kompozisyonun görsel iletişimdeki başarı kriterini yükseltmektedir. Her bir afişi kapsayan tasarım yüzeyi kompozisyon açısından değerlendirilmelidir. Bu durum bir grafik tasarım ürünü olarak afişin hedef kitle tarafından kolayca algılanmasını sağlamaktadır.