Öğretmenlerin mesleki tükenmişlikleri ve psikolojik dayanıklılıkları arasındaki ilişki

Abstract

Bu araştırmanın amacı, ortaokul öğretmenlerin mesleki tükenmişlik düzeyleri ile psikolojik dayanıklılık düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesidir. İlişkisel tarama modelinde yürütülen bu araştırmanın çalışma evrenini, 2021-2022 Eğitim-Öğretim yılında Denizli Merkez ilçeleri olan Pamukkale ve Merkezefendi ilçelerinde görevli 2361 ortaokul öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise evrende bulunan eğitim çalışanları arasından tabakalı eleman örnekleme yöntemi ile merkez ilçeleri temsil eden toplam 340 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri, kişisel bilgi formu, Kısa Psikolojik Sağlamlık Ölçeği, Maslach Tükenmişlik Envanteri- Eğitimci Formu (MTE-EF) kullanılarak toplanmıştır. Araştırma verilerinin istatiksel analizini yapmak için Jamovi 2.3.18 programı kullanılmıştır. Verilerin analizinde parametrik ve non-parametrik testlerden yararlanılmıştır. Elde edilen bulgular ışığında öğretmenlerin psikolojik dayanıklılık düzeylerinin yüksek düzeyde; mesleki tükenmişliklerinin alt boyutlarına ilişkin algılarının ise duygusal tükenme boyutunda orta düzeyde, duyarsızlaşma boyutunda düşük düzeyde ve kişisel başarı boyutunda orta düzeyde olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Öğretmenlerin psikolojik dayanıklılık düzeyleri ve duygusal tükenme alt boyutu arasında ters yönde, negatif ve orta düzeyde bir ilişki; psikolojik dayanıklılık ve duyarsızlaşma alt boyutu arasında ters yönde, negatif, düşük düzeyde bir ilişki; psikolojik dayanıklılık ve kişisel başarı alt boyutu arasında anlamlı, pozitif yönde ve orta düzeyde bir ilişkinin olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

The purpose of this research is to determine the relationship between secondary school teachers professional burnout levels and their psychological resilience levels. The study population of this research, which was carried out in the relational survey model, consists of 2361 secandary school teachers working in Pamukkale and Merkezefendi districts, in the 2021-2022 academic year. The sample of the study consists of 340 teachers representing the central districts by using the stratified element sampling method among the education workers. The data were collected using the personal information form, the Short Psychological Resilience Scale, and the Maslach Burnout Inventory-Educator Form (MTE-EF). Jamovi 2.3.18 program was prefered to perform the statistical analysis and parametric and non-parametric tests were used. In view of the finding, it was concluded that the teachers’ psychological resilience levels were high; moderate in the dimension of emotional exhaustion, low in the dimension of depersonalization and moderate in the dimension of personal achievement. It was also concluded that there was a significant, negative and moderate relationship between teachers resilience levels and emotional exhaustion; a significant, negative, low-level relationship between resilience and depersonalization and a significant, positive and moderate relationship between psychological resilience and personal achievement.