Hikikomori öz bildirimi için uyarlanabilir davranışlar ölçeğinin Türkçeye uyarlanması

Abstract

Günlük hayatımızda insanlara birçok açıdan yardımcı olan dijital cihazlar sınırsız kullanımları nedeniyle insanlarda çeşitli psikolojik sorunlara yol açmaktadır. Hikikomori de bu problemlerden biridir. Bireyin sosyal hayatından 6 aydan uzun süre kendini çekmesi olarak tanımlanan kavram hızla çoğalmaktadır. Bunun için de sosyal hayatın her unsurunu etkileme potansiyeli büyük olan bu kavramı belirlemek önemlidir. Kavramı değerlendirmeye yönelik Türkçe dilinde bir araç bulunmamaktadır. Söz konusu nedenle bu çalışmada Hikikomori Öz Bildirimi için Uyarlanabilir Davranışlar (HÖBUD) Ölçeğinin Türkçeleştirilmesi amaçlanmıştır. Ölçek uyarlamanın çeviri sürecinin dil geçerliliği aşamasında altı uzman ile sekiz öğretmen adayı katkı sağlamıştır. Doğrulayıcı faktör analizi adımına ise 305 kişi katılmıştır. Veri toplama aracı Nonaka ve Sakai’nin (2022) geliştirdiği ölçeğin Türkçeleştirilmiş formudur. Süreç 2022-2023 öğretim yılı bahar döneminde yürütülmüştür. Elde edilen veriler analizi için doğrulayıcı faktör analizi kullanılmış ve ölçek Türkçeye uyarlanmıştır. HÖBUD ölçeğinin özgün ölçekteki dört faktör 26 maddelik yapısı doğrulanmıştır (χ2/df= 3,09, p<0,001, RMSEA= 0,086, IFI = 0,93, SRMR= 0,10, NFI= 0,90, NNFI = 0,92, CFI= 0,93, GFI= 0,81).