Fen Bilimleri Öğretmen Adaylarının Sosyobilimsel Konulara Yönelik Farkındalıkları Ve Sosyobilimsel Konuların Öğretimine Yönelik Duyuşsal Eğilimleri

Abstract

Fen bilimleri dersi öğretim programının özel amaçları içinde yer alan sosyobilimsel konular (SBK) ile bireylerin muhakeme yeteneği, bilimsel düşünme alışkanlıkları ve karar verme becerilerini geliştirmek amaçlanmıştır. Bu bağlamda geleceğin öğretmenleri olacak ve sınıflarına sosyobilimsel konuları taşıyacak olan fen bilimleri öğretmen adaylarının öncelikle lisans programında sosyobilimsel konulara ilişkin farkındalıklarına bakılmak istenmiş, daha sonra sosyobilimsel konulardan haberdar olan ve doğru örneklendirebilen öğretmen adaylarının sosyobilimsel konuların öğretimine ilişkin duyuşsal eğilimlerine bakılmıştır. Çalışma 2021-2022 eğitim öğretim yılının bahar döneminin sonunda yürütülmüş olup, çalışmaya dört farklı devlet üniversitesinden toplam 200 fen bilimleri öğretmen adayı katılmıştır. Çalışmada nicel araştırma yöntemi kullanılmış olup, veriler Google Form aracılığıyla öğretmen adaylarından alınmıştır. İlk bölümde; öğretmen adaylarından cinsiyet, üniversite ve sınıf düzeylerine ilişkin demografik özellikleri istenmiştir. İkinci bölümde; öğretmen adaylarından SBK’lara ilişkin farkındalıklarını belirlenmek amacıyla SBK kavramından haberdar olma durumları, sosyobilimsel konulara örnek/örnekler vermeleri, sosyobilimsel konulardan haberdar olma kanalları, sosyobilimsel konulara ilişkin lisans programında ders/dersler alıp almadıkları, aldılarsa hangi dersi/dersleri aldıkları, sosyobilimsel konulara ilişkin öğretim yapıp yapmadıkları öğrenilmek istenmiştir. Üçüncü bölümde ise “Sosyobilimsel Konuların Öğretimine Yönelik Duyuşsal Eğilim Ölçeği” bulunmaktadır. Araştırmanın bulgularına göre; katılımcılardan 177’si sosyobilimsel konulardan haberdar olduğunu belirtmiş olup, bunlardan da 155’i sosyobilimsel konulara doğru örnekler vermiştir. Dolayısıyla çalışma kapsamında 155 öğretmen adayının verileri değerlendirilmiştir. En çok bilinen sosyobilimsel konu, genetiği değiştirilmiş organizmalar (GDO) iken, katılımcıların %38,71’i sosyobilimsel konulardan zorunlu dersler aracılığıyla haberdar olduklarını belirtmişlerdir. Bu zorunlu dersler kapsamında %34,03 Fen Öğretimi I, %26,47 Bilimsel Muhakeme Becerileri ve %10,08 Fen Öğretim Programları dersi yer almıştır. Sosyobilimsel konulara yönelik öğretim yapanlar ise %21,29’dur. Bu öğretimler Öğretmenlik Uygulaması veya lisans programında almış oldukları dersler kapsamında yapılmıştır. Sosyobilimsel konuların öğretimine yönelik duyuşsal eğilim ölçeğine yönelik görüşler incelenmiş ve her bir madde yüzde olarak verilerek yorumlanmıştır.