Klinik Nörobilişsel Fonksiyonel Performans Testleri: Geleneksel Derleme

Abstract

Klinikte fonksiyonel performans testleri (FPT) (örneğin atlama, denge vb.), genellikle fizyoterapistler ve spor bilimciler tarafından bir sporcunun performansını, yaralanma risk profilini, yaralanma sonrası durumunu, rehabilitasyon sürecini ve spora geri dönmeye hazır olup olmadığını belirlemek için kullanılır. FPT yalnızca fiziksel performansı ölçmekle sınırlandırılmıştır. Oysaki spor aktiviteleri sadece fiziksel performanstan etkilenmez, çevresel uyaranlardan ve nörobilişsel yetenekten etkilenir. Bu sebeple FPT, nörobilişsel yeteneği de ölçen parametreler eklenerek yeni testler oluşturulmaya başlanmıştır. Bu testler, nörobilişsel fonksiyonel performans testleri olarak adlandırılmaktadır. Bu çalışmanın amacı, son 3 yıl içinde yayımlanmış olan klinik nörobilişsel fonksiyonel performans testlerinden bahsetmektir. Tüm yayınlar çalışma yöntemleri ve bulguları açısından sistematize edilerek incelenmiştir. Nörobilişsel fonksiyonel performans testleri, görsel uyaranların eklendiği reaksiyon zamanını ölçen Fitlight-training sistem kullanılarak zenginleştirilmiş testlerdir. Belirli bir testi uyarlamak için çok sayıda değişken (örneğin sensör sırası, ışık rengi/tipi, sinyal zaman aşımı ve gecikme veya sesi) değiştirilebilir. Nörobilişsel sıçrama testleri, reaktif denge testi ve motor kognitif testler sensörler kullanılarak tasarlanmış testlerdir. Bu şekilde çevre algısı ve karar vermeyi birleştiren nörobilişsel fonksiyonel performans testleri geliştirilmiştir. Bu testler, farklı belirsizlikler içerir ve sporcunun karar verme, denge ve görsel-motor tepki süresi ile ilgili bileşenlerin kapasitesini test eder. Fakat testlerde sporcunun kaygı veya motivasyonunu etkileyen ses ve insan faktörünün olmaması sebebiyle hâlâ gerçek bir spor ortamı sağlanabilmiş değildir. İşitsel ve somatosensöriyel uyaranlar eklenerek testler zenginleştirilebilir.