Please use this identifier to cite or link to this item: https://hdl.handle.net/11499/52298
Title: Kuzeydoğu Türk lehçelerinde +siz fonksiyonunda kullanılan yapılar
Other Titles: Constructions which are used in the function of +siz in Northeastern Turkish dialects
Authors: Abtekin, Fatma
Solak Sağlam, Mehtap
Keywords: The Suffix +sIz
Northeastern Turkic
Morphology
+sIz eki
Kuzeydoğu Türk lehçeleri
Morfoloji
Abstract: Sibirya’daki Türk lehçeleri diğer Türk lehçelerinden daha erken bir dönemde ayrıldığı için fonetik, morfolojik ve semantik açıdan diğer lehçelere göre farklılıklar gösterebilmektedir. Sibirya’daki Türk lehçeleri güney ve kuzey olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Yazı dili olarak kullanılan Kuzeydoğu Türk lehçelerinden Saha Türkçesi, kuzey Sibirya Türkçesi olarak değerlendirildiği gibi kıyı lehçesi olarak da görülmektedir. Hakas, Tuva ve Altay lehçeleri ise güney Sibirya lehçelerini oluşturmaktadır. Bu lehçeler kendi aralarında kimi özellikleriyle farklılıklar gösterse de morfolojik olarak birçok ortaklıktan bahsetmek mümkündür. Ortak Türkçede bir ismin olumsuz anlamlı sıfatını türetmek için +sIz eki kullanılmaktadır. Bu ek, isimlerde yokluğu göstermek için ufak ses ayrımlarıyla Kuzeydoğu Türk lehçelerinin dışında kalan tüm Türk lehçelerinde kullanılmaktadır. Kuzeydoğu Türk lehçelerinde ise bu tür bir ek mevcut değildir. Onun yerine aynı işlevi gören farklı yapılar vardır. Bu özellik Kuzeydoğu Türk lehçelerini diğer Türk lehçelerinden ayıran unsurlar arasında yer alıp tasnif çalışmaları için de bir ölçüt teşkil etmektedir. Çalışma kapsamında +sIz ekinin yerine Kuzeydoğu Türk lehçelerinde kullanılan yapılar sözlük ve gramer taramalarıyla tespit edilip incelenmiş ve sınıflandırılmıştır.
The Turkic dialects in Siberia separated from the rest of Turkic at an earlier date. This is the reason why these dialects differ from other Turkic dialects in terms of phonetics, morphology and semantics. The Siberian Turkic dialects are divided into two: Southern and Northern. Sakha Turkic, which is used as a written language, is classified as Northern Siberian dialect and as border dialect. Khakas, Tuva and Altaic constitute the Southern Siberian dialects. Although these dialects show some differences among themselves, it can be said that there are many morphological similarities. In Common Turkic the suffix +sIz is used to derive a negative adjective of a noun. This suffix is used except Northeastern Turkic in all dialects with minimal sound differences to show non-existence. Such a suffix doesn’t exist in Northeastern Turkic. Instead, there are several structures, which have the same function. This characteristic of Northeastern Turkic is one of the elements that distinguish the Northeastern group from other Turkic dialects. Furthermore, this feature is an important classification criterion. In the context of this study, the structures, which are used in the Northeastern Turkic instead of the suffix +sIz will be identified, examined and classified with the half of dictionaries and grammars.
Description: Abtekin, F. ve Solak Sağlam, M. (2022). Kuzeydoğu Türk Lehçelerinde +sIz Fonksiyonunda Kullanılan Yapılar. Uluslararası Türk Lehçe Araştırmaları Dergisi / International Journal of Turkic Dialects (TÜRKLAD). 6. Cilt, 2. Sayı, 391-404.
URI: https://hdl.handle.net/11499/52298
Appears in Collections:İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Koleksiyonu

Files in This Item:
File Description SizeFormat 
KUZEYDOGU_TURK_LEHCELERINDE_sIz_FONKSIYO.pdf460.43 kBAdobe PDFView/Open
Show full item record



CORE Recommender

Page view(s)

72
checked on Aug 24, 2024

Download(s)

162
checked on Aug 24, 2024

Google ScholarTM

Check




Altmetric


Items in GCRIS Repository are protected by copyright, with all rights reserved, unless otherwise indicated.