Türkçede kelime türetme yollarına genel bir bakış.

Abstract

Bu çalı?mada Türkçede görülen kelime türetme yolları incelenmi?tir. Çalı?manın amacı, Türkçedeki kelime türetme yollarını bütünsel bir ?ekilde ele alarak bu konudaki eksikliği gidermektir. Çalı?ma kapsamında önce kelimenin tanımı yapılmaya çalı?ılmı?, ardından niçin kelime türetildiği açıklanmaya çalı?ılarak kelime türetme yolları ve Türkçedeki örnekleri incelenmi?tir. Buna göre Türkçede görülen türetme yolları: türetme, birle?tirme, uydurma, kalıpla?ma, tarama, derleme, kısaltma, örnekseme, ödünçleme, halk etimolojisi, karma, kalque, çocuk dili ba?lıklarında incelenmeye çalı?ılmı?, bu yollar ile türeyen kelime örneklerine yer verilmi?tir. Kelime türetme yolları incelenirken diğer dillerdeki örneklere de değinilerek Türkçedeki ve diğer dillerdeki örneklerin kar?ıla?tırılması amaçlanmı?tır. Ara?tırmanın sonucunda dilin sürekli bir geli?im ve deği?im süreci ya?aması sebebiyle kelimelerin de sürekli deği?tiği ve geli?tiği görülmü?, yeni kavramların isimlendirilmesinde kelime türetmenin çok büyük bir önem ta?ıdığı fark edilmi?tir. Fark edilen bir ba?ka husus kelimeler gibi kelime türetme yollarının da deği?tiği ve yeni türetme yollarının literatüre girdiğidir. In this study, word derivation methods in Turkish are examined comprehensively to fulfill the deficiency in this area. In the first part „word? is defined and then the reasons of word derivation is stated. Afterwards methods of word derivation and its examples in Turkish are classified under the following headings: derivation, compound, coinage, formulaic,scanning,collation,shortening, analogy, borrowing, folk etimology, blends, calque and baby talk. While doing this, examples of words derived by these methods are given both in Turkish and in other languages to compare and contrast. The results of the study show that words are developing and changing progressively in accordance with the change and development of process of the language. Alsoit?s seen that word derivation is inevitable for denomination of new concepts and just as words, words derivation methods are changing continuously that new derivation methods are introduced to literature day by day.