Mevcut prefabrik sanayi yapılarının hasar görebilirlik eğrilerinin TBDY-2018, EC8-3 ve ASCE 41-17 yönetmeliklerine göre karşılaştırılması

Abstract

Ülkemizde yer alan sanayi yapılarının çok büyük bir çoğunluğunu tek katlı prefabrik yapılar oluşturmaktadır. Önemli deprem kuşaklarından biri üzerinde bulunan ülkemizde, ekonominin mihenk taşını oluşturan sanayi yapıları deprem riski yüksek bölgelerde yer almaktadır. Bu durum söz konusu sanayi yapılarının deprem performanslarının araştırılması gerektiğini göstermektedir. Farklı ülkelerde kullanılan deprem yönetmelikleri incelendiğinde bina tasarımının yanı sıra mevcut binaların deprem performansının belirlenmesi konusu da ele alınmaktadır. Diğer ülkelerde kullanılan deprem yönetmeliklerinde yer alan hususlar göz önüne alındığında birbirinden farklı yaklaşımların bulunduğu görülmektedir. Bu durumun binaların performans tahminleri arasında farklılığa neden olacağı aşikardır. Bu sebepten dolayı farklı ülkelerde kullanılan yönetmeliklerin performans değerlendirilmelerinin karşılaştırılması son derece önemlidir. Yürütülen çalışma kapsamında DOSB’de yer alan 46 adet tek katlı prefabrik sanayi yapısı ele alınmıştır. Prefabrik binalara ait bilgiler daha önce yapılan saha çalışmaları sırasında oluşturulan verilerinden alınmıştır. Bina performanslarının belirlenmesi kapsamında 2018 deprem yönetmeliği (TBDY2018), Avrupa deprem yönetmeliği Eurocode8/3 (EC8/3) ve Amerikan yönetmeliklerinden ASCE41-17 kullanılmıştır. Binalara ait kapasite eğrileri oluşturulmuştur. Kapasite eğrileri hesaplanan binalarda oluşan yerdeğiştirme talepleri doğrusal olmayan analiz yöntemi kullanılarak belirlenmiştir. Söz konusu binaların yerdeğiştirme talepleri hesaplanırken 420 adet ivme kaydı kullanılmıştır. Elde edilen kapasite ve taleplerin her bir yönetmelikte belirtilen hasar sınırlarını aşmasının birikimli olasılıkları hesaplanmış ve bu aşılma olasılıklarına bağlı olarak hasar görebilirlik eğrileri oluşturulmuştur.

The vast majority of industrial facilities in Turkey consist of single-storey prefabricated buildings. In our country, which is located on one of important seismic belts, the industrial structures that constitute cornerstone of the economy are located in the regions with high earthquake risk. This situation shows that seismic performance of these industrial buildings should be investigated. When seismic codes used in different countries are examined, in addition to the building design, the issue of determining seismic performance of existing buildings is also discussed. Considering the issues in the earthquake codes used in other countries, it’s seen that there are different approaches from each other. It’s obvious that this situation will cause differences between performance estimates of the buildings. Therefore, it’s extremely important to compare performance evaluations of the regulations used in different countries. Within the scope of the study, 46 one-storey prefabricated industrial buildings in DOSB were discussed. The information about prefabricated buildings was taken from data created during the previous fieldwork. In the context of determining building performance, 2018 Turkish Building Earthquake Code (TBEC-2018) and Eurocode 8/Part 3 (EC8/3) and American Society of Civil Engineers 41-17 (ASCE41-17) were used. Capacity curves for the buildings were created. The displacement demands of the buildings whose capacity curves are calculated are determined by using nonlinear analysis method. While calculating displacement demands of buildings in question, 420 acceleration records were used. Exceedance rates were calculated based on nonlinear building capacities and seismic demands, then fragility curves were obtained for different damage limit conditions.