Hazır giyim endüstrisinde sosyal uygunluk denetimlerinin işçi haklarına etkisi

Abstract

Küreselleşme süreciyle birlikte ulus devletlerin gücünün zayıflatılması ve neoliberal ekonomi politikalarının yaygınlaştırılması, işgücü piyasalarının üzerinde çokuluslu işletmelerin hakimiyetini arttırmıştır. Çokuluslu işletmelerin işgücü piyasaları üzerindeki hakimiyetinin artmasıyla tekstil emek süreci de bazı dönüşümler yaşamıştır. Çokuluslu işletmelerin güçlenmesinin ardından tedarik zincirinde yer alan üretim tesislerinde sosyal standartların düşürülmesi, hazır giyim endüstrisinde enformel çalışma biçimlerinin artmasına ve insan onuruna yakışmayan istihdam biçimlerinin yaygınlaşmasına neden olmuştur. Küreselleşme süreciyle ulus devletlerinin gücünün zayıflatılması doğrultusunda sosyal uygunluk denetimleri devlet denetimlerinin yerini almaya başlamıştır. Bu araştırmada, sosyal uygunluk denetimlerinin işgücü piyasasına yönelik etkileri analiz edilmiştir. Hazır giyim sektöründeki emek sürecinin oluşumunda etik davranış kodlarının rolü ve etik davranış kodları çerçevesinde gerçekleştirilen denetimlerin işçi haklarına etkisi araştırılmıştır. Araştırma bulguları sosyal uygunluk denetimlerinin nesnel ve etkin bir şekilde gerçekleştirilmesinin önündeki engeller ve sosyal uygunluk denetimlerinin çalışma koşullarına yönelik etkileri olmak üzere iki başlık altında incelenmiştir. Sosyal uygunluk denetimleri, mevcut durumun tespit edilmesi ve iyileştirilmesi açısından etkili bir kontrol aracıdır. Ancak işgücü piyasasının denetiminin kamudan ziyade ticari amaçlarla faaliyet gösteren çokuluslu işletmelere ya da bağımsız denetim kuruluşlarına bırakılması, nesnel ve etkin bir denetim mekanizması önünde engel teşkil etmektedir. Aynı zamanda etik davranış kodları çalışma yaşamındaki enformel yapılanmaların ortadan kaldırılmasından ziyade üretimin devamlılığının sağlanmasına ve çokuluslu işletmelerin kurumsal sosyal sorumluluk imajının iyileştirilmesine hizmet etmektedir.

With the process of globalization, the weakening of the power of nation-states and the widespread implementation of neoliberal economic policies have led to the increasing dominance of multinational corporations in labor markets. As multinational corporations gained more power in the labor markets, the textile labor process also underwent transformations. The strengthening of multinational corporations has resulted in the reduction of social standards in production facilities within the supply chain, leading to an increase in informal work forms and the proliferation of indecent employment practices in the fast fashion industry. As globalization weakened the power of nation-states, social compliance audits began to replace state inspections. This research analyzes the effects of social compliance audits on the labor market. The role of ethical codes of conduct in shaping the labor process in the fast fashion industry and the impact of audits conducted within the framework of ethical codes of conduct on workers' rights were investigated. The research findings are examined under two headings: the barriers to effective and objective social compliance audits and the effects of social compliance audits on working conditions. Social compliance audits serve as effective control mechanisms for identifying and improving the current situation. However, entrusting the control of the labor market to multinational corporations or independent auditing organizations driven by commercial interests rather than the public poses obstacles to establishing an objective and effective auditing mechanism. Moreover, ethical codes of conduct primarily serve to maintain production continuity and improve the corporate social responsibility image of multinational corporations, rather than eliminating informal labor structures in the workplace