Matematik temalı hikaye okuma müdahalelerinin 4-6 yaş çocukların dil ve erken matematik becerilerine etkilerinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, farklı teknikler ile okunan matematik temalı hikaye kitaplarının 4-6 yaş arası çocukların dil ve erken matematik becerilerine etkilerinin incelenmesidir. Araştırmanın çalışma grubunu Denizli ilinde bulunan Milli Eğitim Bakanlığına bağlı bağımsız bir anaokuluna devam eden dört farklı sınıftan 4-6 yaş arası 88 çocuk ve 22 ebeveyn oluşturmaktadır. Dört sınıftan random olarak bir sınıf deney 1 grubu (DDO Öğretmen-22 çocuk), bir sınıf deney 2 grubu (DDO Ebeveyn-22 çocuk), bir sınıf deney 3 grubu (GO Öğretmen-22 çocuk) ve bir sınıf kontrol grubu (22 çocuk) olarak belirlenmiştir. Araştırma, nicel ve nitel yöntemlerin birlikte kullanıldığı karma yöntem araştırmalarından iç içe desen kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın nicel boyutunda eşleştirilmiş ön test-son test kontrol gruplu desen, nitel boyutunda ise temel nitel araştırma deseni kullanılmıştır. Araştırma kapsamında, birinci deney grubunda bulunan öğretmen ve ikinci deney grubunda bulunan ebeveynlere çevrimiçi olarak üç oturum diyaloğa dayalı okuma eğitimi verilmiştir. Birinci deney grubunda öğretmen, ikinci deney grubunda ise ebeveynler 8 hafta boyunca haftada 3 kez matematik temalı hikaye kitaplarını diyaloğa dayalı okuma tekniği ile üçüncü deney grubunda bulunan öğretmen ise geleneksel okuma tekniği ile okumuştur. Deney grupları ve kontrol grubunda yer alan çocukların tamamına uygulamaya başlamadan önce Türkçe Erken Dil Gelişimi Testi (TEDİL-3), Erken Matematik Yeteneği Testi-3 (TEMA-3) uygulanmış, çocuklardan doğal dil örnekleri alınarak ortalama sözce uzunlukları (OSU) ve matematik kavramlarını kullanım sıklıkları Matematik Kavramları Kullanımı Sıklık Kayıt Formu (MKK) aracılığıyla belirlenmiştir. Sekiz haftalık uygulamanın bitiminde, aynı testler tekrar uygulanmış ve çocuklardan doğal dil örnekleri alınmıştır. Nicel veriler TEMA-3 ve OSU değerleri için ANOVA testleri ve ilişkili örneklem t-testi, MKK için t-testi ile TEDİL-3 verileri için Kruskal Wallis, Mann Whitney U testleri ve Wilcoxon işaretli sıralar testi ile analiz edilmiştir. Nitel veriler ise içerik analizi ile analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda, diyaloğa dayalı okuma yapılan gruplarda yer alan çocukların alıcı dil, ifade edici dil ve toplam dil gelişimi puanlarında istatistiksel olarak anlamlı artış olduğu belirlenmiştir. Ayrıca hem diyaloğa dayalı okuma yapılan (DDO Öğretmen-DDO Ebeveyn) hem de geleneksel okuma yapılan (GO Öğretmen) gruplarda yer alan çocukların erken matematik becerileri puanlarında istatistiksel olarak anlamlı bir artış olduğu belirlenmiştir. Geleneksel okuma yapılan ve kontrol grubunda yer alan çocukların ise ifade edici dil puanları ve ortalama sözce uzunluklarında artış olduğu saptanmıştır. Nitel veriler, diyaloğa dayalı okuma grubunda yer alan öğretmen ve ebeveynlerin, programın çocukların dil ve erken matematik becerilerinin desteklenmesi bağlamında farkındalık yarattığı, ebeveyn-çocuk etkileşimini artırdığına ilişkin olumlu görüşlere sahip olduklarını göstermektedir. Çocukların ise diyaloğa dayalı okuma sürecine severek katıldıkları, diyaloğa dayalı okumayı eğlenceli ve öğretici buldukları saptanmıştır. Bu sonuçlar, diyaloğa dayalı okuma tekniğinin çocukların dil becerilerini artırmada etkili olduğunu ve matematik temalı hikaye kitapları okumanın çocukların erken matematik becerilerini desteklediğini göstermektedir.

The current study aims to explore the effects of math-themed story books read with different techniques on the language and early math skills of children aged 4-6 years. The study group consisted of 88 children aged 4-6 years and 22 parents from four different classes attending an independent kindergarten affiliated to the Ministry of National Education in Denizli province. From the four classes, one class was randomly selected as the experimental 1 group (DR Teacher-22 children), one class as the experimental 2 group (DR Parent-22 children), one class as the experimental 3 group (TR Teacher-22 children) and one class as the control group (22 children). The study was conducted using a nested design, which is one of the mixed-method studies in which quantitative and qualitative methods are used together. In the quantitative phase of the study, a paired pretest-posttest control group design was used, and in the qualitative phase, a basic qualitative research design was used. Within the scope of the study, teachers in the first experimental group and parents in the second experimental group received three sessions of online dialogic reading instruction. The teacher in the first experimental group and the parents in the second experimental group read the math-themed storybooks 3 times a week for 8 weeks using the dialogic reading technique, while the teacher in the third experimental group used the traditional reading technique. All children in the experimental and control groups were administered Test of Early Language Development Third Edition: Turkish (TELD-3) and the Test of Early Mathematics Ability-3 (TEMA-3) before starting the intervention, and natural language sample was taken from the children to determine their mean length of utterences and the frequency of their use of mathematical concepts through the Mathematics Concepts Usage Frequency Record Form (MCF). At the end of the eight-week intervention, the same tests were administered again and natural language samples were taken. Quantitative data were analyzed with ANOVA tests and paired sample t-test for TEMA-3 and OSU values, t-test for MCF, Kruskal Wallis, Mann Whitney U tests and Wilcoxon signed-rank test for TEDİL-3 data. Qualitative data were analyzed by content analysis. As a result of the study, it was determined that there was a statistically significant increase in the receptive language, expressive language and total language development scores of the children in the dialogic reading groups. In addition, there was a statistically significant increase in the early math skills scores of the children in both the dialogic reading groups (DR Teacher-DR Parent) and the traditional reading groups (TR Teacher). Children in the traditional reading and control groups showed an increase in their expressive language scores and mean lenght utterences. Qualitative data showed that both in the dialogic reading group teachers and parents had positive views that the program supported children's language and early mathematics skills, created awareness in the context of supporting mathematics skills through reading techniques and stories, and increased parent-child interaction. On the other hand, it was found that children participated in the dialogic reading process with pleasure and found dialogic reading fun and instructive. These results show that the dialogic reading technique is effective in increasing children's language skills and reading math-themed story books support children's early math skills.