Endobronşiyal ultrason kılavuzluğunda transbronşiyal iğne aspirasyonu yapılan hastaların sedasyonunda deksmedetomidin ve propofol’un karşılaştırılması

Abstract

Endobronşiyal ultrason kılavuzluğunda transbronşiyal iğne aspirasyonu (EBUS-TBİA) farklı merkezlerde minimal sedasyon, orta sedasyon, derin sedasyon ve genel anestezi altında yapılabilmektedir. EBUS-TBİA’ya özgü Amerikan Göğüs Hekimleri Koleji (ACCP) kılavuzlarına göre işlem sırasında lokal anesteziye ek olarak orta veya derin sedasyon kullanımı önerilmektedir. Çalışmamızda orta sedasyon eşliğinde EBUS-TBİA yapılan hastalarda işlem sırasındaki desatürasyonu, hemodinamik değerleri, öksürük skorlarını, vokal kordlara sıkılan lidokain miktarını, kurtarma manevrası (çene itme, ambu-maske, mekanik ventilasyon) kullanımını, hasta ve hekim memnuniyetini, hastanın derlenme ünitesinden ayrılma zamanını, postoperatif bulantı kusma ve postoperatif ağrı skorlarını karşılaştırmayı amaçladık. Etik kurul onayı alındıktan sonra 100 hasta deksmedetomidin-fentanil (grup DF) ve propofol-fentanil (grup PF) olmak üzere iki gruba randomize edildi. DF grubundaki hastalara 1 mcg/kg deksmedetomidin 10 dk içinde uygulandı, 0,2-0,7 mcg/kg/saatlik infüzyon hızıyla devam edildi. DF grubundaki hastalara 0,7 ug/kg fentanil 3-5 dk içinde verildi. PF grubundaki hastalara 1 ug/kg fentanil 3-5 dk içinde verildi. Propofol 0,1-0,5 mg/kg yükleme dozu 3-5 dk içinde verilip sonrasında 1,5-4.5 mg/kg/saat dozunda devam edildi. Tüm hastalara Kantitatif Sedasyon Skoru 3-4 ve BİS 60-80 olacak şekilde ilaçlar uygulandı. Çalışmamızın sonucunda desatürasyon açısından gruplar arasında fark yoktu. Bradikardi ve hipotansiyon DF grubunda fazlayken, taşikardi PF grubunda daha fazlaydı. Ek kullanılan lidokain ve ek kullanılan fentanil miktarı PF grubunda daha fazlaydı. Hasta memnuniyeti her iki grupta aynıyken, hekim memnuniyeti DF grubunda daha fazlaydı. Prosedür sırasında kurtarma manevrası kullanımı, postoperatif bulantı kusma ve postoperatif ağrı skorları arasında fark bulunmamıştır. Postoperatif derlenme ünitesinde kalma süresi DF grubunda daha fazladır. Sonuç olarak Ebus-Tbia yapılacak hastalarda hem deskmedetomidin hem propofol infüzyonları hastaların özelliklerine göre kullanılabilir.

Endobronchial ultrasound-guided transbronchial needle aspiration (EBUS-TBNA) can be performed under minimal sedation, moderate sedation, deep sedation, or general anesthesia in different centers. According to the American College of Chest Physicians (ACCP) guidelines, specific to EBUS-TBNA, the use of moderate or deep sedation in addition to local anesthesia is recommended during the procedure. In our study, we aimed to compare desaturation, hemodynamic parameters, cough scores, lidocaine dose injected into the vocal cords, use of rescue maneuvers (jaw thrust, Ambu mask, mechanical ventilation), patient and physician satisfaction, time to discharge from the recovery unit, postoperative nausea and vomiting, and postoperative pain scores in patients undergoing EBUS-TBNA under moderate sedation. After obtaining ethics committee approval, 100 patients were randomized into two groups: dexmedetomidine-fentanyl (DF group) and propofol-fentanyl (PF group). Patients in the DF group received 1 mcg/kg dexmedetomidine as a loading dose within 10 minutes, followed by an infusion rate of 0.2-0.7 mcg/kg/h. Patients in the DF group received 0.7 mcg/kg fentanyl within 3-5 minutes. Patients in the PF group received 1 mcg/kg of fentanyl within 3-5 minutes. Propofol was administered as a loading dose of 0.1-0.5 mg/kg over 3-5 minutes, followed by a maintenance dose of 1.5-4.5 mg/kg/h. All patients received medications to achieve a Sedation-Agitation Scale score of 3-4 and a Bispectral Index (BIS) of 60-80. There was no significant difference between the groups in terms of desaturation. Bradycardia and hypotension were more common in the DF group, while tachycardia was more common in the PF group. The amount of additional lidocaine and fentanyl used was higher in the PF group. Patient satisfaction was similar in both groups, while physician satisfaction was higher in the DF group. There was no significant difference in the use of rescue maneuvers, postoperative nausea and vomiting, and postoperative pain scores. The duration of stay in the postoperative recovery unit was longer in the DF group. In