Hipopitüiter, obez ve sağlıklı bireylerde oksitosin, leptin, vaspin ve melatonin düzeylerinin karşılaştırılması

Abstract

Hipopitütiter (HP) hastalarda obezite, insülin direnci ve dislipidemi insidansı artmıştır. Ancak artan bu metabolik problemlerin kesin nedeni belirsizdir. Bu çalışmada obezite patogenezinden yola çıkarak serum oksitosin, leptin, vaspin ve melatonin düzeyleri ile hipopitüitarizm arasındaki klinik ve metabolik ilişkiyi inceledik. Aynı zamanda HP hastalarda santral diyabetes insipidus (SDI) varlığının obezite, insülin direnci ve dislipidemi üzerine etkilerini aydınlatmayı amaçladık. Çalışmaya 18-75 yaş arasında, 30 santral diabetes insipidusu olmayan hipopitüiter hasta (HP-SDI), 30 santral diyabetes insipidusu olan hipopiütier hasta (HP+SDI), 30 obez hasta, 30 sağlıklı gönüllüyle beraber 120 katılımcı dahil edildi. Katılımcılardan bir gecelik açlık sonrası sabah açlık kan şekeri, insülin, düşük yoğunluklu lipoprotein, yüksek yoğunluklu lipoprotein, trigliserit, total kolesterol, oksitosin, leptin, vaspin ve melatonin düzeyleri için venöz kan örnekleri alındı. Serum oksitosin, leptin, vaspin ve melatonin düzeyleri elisa yöntemiyle değerlendirildi. Vücut kitle indeksi hesaplandı ve vücut kompozisyonunu belirlemek için bioelektrik impedans analizi kullanıldı. Sonuçta SDI varlığından bağımsız olarak HP hastalarda kontrol grubundan daha yüksek vücut kitle indeksi ve vücut yağ oranları saptandı (p<0,05). HP+SDI hastalarda HP-SDI hastalara ve kontrol grubuna göre daha fazla insülin direnci bulundu (p<0,05). Serum oksitosin düzeyi, HP hastalarda obezlerden ve kontrol grubundan daha düşük saptandı (p<0,05). Serum leptin düzeyi, obezlerde yüksek bulunurken (p<0,05); diğer gruplarda anlamlı farklılık bulunmadı. Serum vaspin düzeyi, obezlerde en düşükken (p<0,05); HP hastalarda ise kontrol grubundan anlamlı olarak daha düşük bulundu (p<0,05). Serum melatonin düzeyi, HP+SDI grupta ve obezlerde kontrol grubundan anlamlı olarak daha düşük saptanırken (p<0,05), bu iki grup arasında anlamlı fark saptanmadı. HP+SDI grupta, serum oksitosin, leptin, vaspin ve melatonin düzeyi ile insülin direnci ve alanin aminotransferaz değeri arasında anlamlı negatif korelasyon saptandı (p<0,05). HP-SDI grupta, serum leptin ve vaspin düzeyi ile vücut yağ oranları arasında anlamlı negatif korelasyon saptanırken (p<0,05), melatonin ve oksitosin düzeyi ile antropometrik ve metabolik parametreler arasında anlamlı korelasyon saptanmadı. Lojistik regresyon analizine göre, SDI varlığı insülin direncinde artışa neden olan bağımsız bir değişkendir. HP hastalarda serum oksitosin ve vaspin düzeylerinin düşük olduğu, serum leptin ve melatonin düzeylerinde bir değişiklik olmadığı sonucuna vardık. SDI’ta serum oksitosin, leptin ve vaspin düzeylerinin değişmediğini; serum melatonin düzeyinin daha düşük olduğunu bulduk. Ayrıca, SDI insülin direncini arttıcı bir risk faktörüdür. Aynı zamanda SDI’ta insülin direnci ve serum melatoninin arasında negatif korelasyon olması, insülin direncinin melatonin üzerinden ilerleyebileceğini düşündürmektedir.

In hypopituitary (HP) patients, the incidence of obesity, insulin resistance and dyslipidemia increased. However, the exact cause of these increased metabolic problems is unclear. In this study, we examined the clinical and metabolic relationship between serum oxytocin, leptin, vaspin and melatonin levels and hypopituitarism based on the pathogenesis of obesity. At the same time, we aimed to elucidate the effects of central diabetes insipidus (CDI) on obesity, insulin resistance and dyslipidemia in HP patients. The study included 120 participants between 18-75 years of age, including 30 hypopituitary patients without central diabetes insipidus (HP-CDI), 30 hypopiutary patients with central diabetes insipidus (HP+CDI), 30 obese patients, and 30 healthy volunteers. After an overnight fast, venous blood samples were collected in the morning for fasting blood glucose, insulin, low density lipoprotein, high density lipoprotein, triglyceride, total cholesterol and oxytocin levels. Body mass index was calculated and bioelectrical impedance analysis was used to determine body composition. As a result, regardless of the presence of CDI, higher body mass index and body fat ratios were detected in HP patients than in the control group (p<0.05). More insulin resistance was found in HP+CDI patients compared to HP-CDI patients and the control group (p<0.05). Serum oxytocin level was found to be lower in HP patients than in the obese and control groups (p<0.05). Serum leptin level was found to be high in obese patients (p<0.05); no significant difference was found in other groups. Serum vaspin level was the lowest in obese patients (p<0.05), while it was significantly lower in HP patients than in the control group (p<0.05). Serum melatonin levels were significantly lower in the HP+CDI group and in the obese group compared to the control group (p<0.05), but no significant difference was found between these two groups. In the HP+CDI group, a significant negative correlation was found between serum oxytocin, leptin, vaspin and melatonin levels and insulin resistance and alanine aminotransferase value (p<0.05). In the HP-CDI group, a significant negative correlation was found between serum leptin and vaspin levels and body fat ratios (p<0.05), while no significant correlation was found between melatonin and oxytocin levels and anthropometric and metabolic parameters. According to logistic regression analysis, the presence of CDI is an independent variable that causes an increase in insulin resistance. We concluded that serum oxytocin and vaspin levels were low in HP patients and there was no change in serum leptin and melatonin levels. We found that serum oxytocin, leptin and vaspin levels did not change in CDI; serum melatonin levels were lower. In addition, CDI is a risk factor that increases insulin resistance. At the same time, the negative correlation between insulin resistance and serum melatonin in CDI suggests that insulin resistance may progress through melatonin.