Pamukkale Üniversitesi Hastanesi sağlık çalışanlarında inaktif SARS-CoV-2 aşılaması sonrası gelişen yan etkiler ve antikor yanıtlarının incelenmesi

Abstract

Aşılar, günümüzde infeksiyon hastalıklarından korunmada ve toplum bağışıklığı oluşturarak salgınların kontrol altına alınmasında kolay ve ucuz bir yoldur. Ancak, aşı karşıtlığı ve aşı tereddüttü gibi konular hala gündemde bulunmaktadır. Bu durum çoğu zaman bilgi eksikliğinden, yanlış anlamalardan veya güvenlik kaygılarından kaynaklanabilir. Son yıllarda, aşıların yan etkileri ve güvenliliğiyle ilgili yapılan çalışmalar önem kazanmıştır. Bu çalışmalar, aşıların geliştirme sürecinde daha fazla güvenlik verilerinin elde edilmesine ve yan etkilerin daha iyi anlaşılmasına olanak sağlamıştır. Aşıların yan etkileri genellikle hafif ve kısa süreli olup, aşı alıcılarının büyük çoğunluğunda görülen normal immün yanıtların bir parçasıdır. Bunlar arasında hafif ateş, kas ağrısı, yorgunluk veya lokal reaksiyonlar gibi belirtiler yer alabilir. Nadiren ciddi yan etkiler de görülebilir, ancak bu durumlar genellikle aşılamanın potansiyel riskleri ile karşılaştırıldığında oldukça nadirdir. Bu çalışmada Pamukkale Üniversitesi Hastanesi sağlık çalışanlarında CoronaVac'ın birinci ve ikinci dozu sonrasında gelişen yan etkilerin bağışıklık sağlanmasında bir rolü olduğu olabileceğini göstermek, aşı ilişkili yan etkileri iyi anlamak, bu yan etkilerin olası risk faktörlerini ortaya koymak ve gelecekteki aşılama stratejilerine katkı sağlamak amaçlanmıştır. Bu çalışmaya Pamukkale Üniversitesi Hastanesi'nde görev yapan 14-21 Ocak 2021 tarihleri arasında inaktif SARS-CoV-2 (SINOVAC, CoronaVac) aşısının birinci dozu, 11-18 Şubat 2021 tarihleri arasında ikinci dozu uygulanan 934, ikinci dozun ardından 14 gün sonra antikor yanıtlarının ölçümü için ulaşılan 648 sağlık çalışanı dahil edilmiştir. CoronaVac'ın birinci doz ve ikinci doz sonrası gelişen istenmeyen yan etkileri anket aracılığı ile sorgulanmış, katılımcıların demografik verileri, kronik hastalıkları ve eşlik eden durumları not edilmiştir. 648 katılımcıdan antikor düzeylerinin ölçümü için kan örneği toplanmıştır. Aşı antikor yanıtı ölçümünde Abbot SARS-CoV-2 IgG II Quant kiti kullanılmış, anti SARS CoV 2 IgG ≥ 50 AU/mL için pozitif olarak yorumlanmıştır. İnaktif SARS-CoV-2 aşısının birinci dozunun uygulanmasından sonra katılımcıların 572 (%61,2)'sinde en az bir yan etki görülürken, 362 (%38,8)'sinde herhangi bir yan etki veya istenmeyen durum gözlenmemiştir. İkinci doz uygulaması sonrasında ise katılımcıların 410 (%63)'unda en az bir yan etki saptanırken, 238 (%36,7)'inde herhangi bir istenmeyen durum gözlenmemiştir. Anafilaksi gibi yaşamı tehdit edici bir reaksiyonla her iki uygulama sonrasında karşılaşılmamıştır. Birinci doz aşıdan sonra en fazla görülen lokal yan etki aşı yerinde ağrı (% 44,4) en sık görülen sistemik yan etkiler baş ağrısı (%22,7), halsizlik (%21,3), miyalji (%7,2) sırt ağrısı (%5,3) ve enjeksiyon yerinde lokal ısı artışı (%5,2), ikinci doz sonrası enjeksiyon yerinde ağrı (%28,2), halsizlik (14,5%), baş ağrısı (%13,4), miyalji (%6,5) ve artralji ( %4) en sık görülen yan etkiler olmuştur. Birinci dozdan sonra aşı bölgesinde ağrı, baş ağrısı, halsizlik, miyalji, sırt ağrısı, aşı yerinde şişlik, ateş bulantı-kusma, aşı yerinde kızarıklık, aşı yerinde kaşıntı, öksürük, ikinci doz sonrasında enjeksiyon yerinde ağrı, baş ağrısı, halsizlik, bulantı-kusma ve miyalji yan etkisi görülme ihtimali kadınlarda erkeklere kıyasla daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. (sırasıyla p<0,001, p<0,001, p<0,001, p=0,012, p=0,004 p=0,003, p=0,025, p=0,034, p=0,034, p=0,01, p=0,047, p=0,03, p= 0,002, p= 0,008, p=0,033, p=0,007). Birinci doz sonrası enjeksiyon yerinde ağrı (p<0,001) ve halsizlik (p=0,002), ikinci doz sonrası aşı yerinde şişlik görülmesi daha genç yaşla ilişkilendirilmiştir (p<0,001). Birinci doz sonrasında hipertansif durumla karşılaşma olasılığı (p=0,006), ikinci doz sonrası baş ağrısı yaşama olasılığı (p=0,009) daha ileri yaş ile ilişkilendirilmiştir. Normal kilodaki bireylerin birinci dozdan aşı bölgesinde ağrı yaşama olasılığının daha yüksek olduğu saptandı (p<0,001). Daha önceden geçirilmiş COVID-19 öyküsü birinci dozdan sonra aşı yerinde ağrı (p=0,021), ikinci dozdan sonra aşı bölgesinde kaşıntı (p=0,003) ile ilişki bulundu. Kadın katılımcıların ortalama antikor düzeyi, erkek katılımcılara göre daha yüksek bulunmuştur (p=0,032). En genç yaş grubundaki katılımcılarda daha yüksek düzeylerde (2086 ±1990;(170-12905) AU/mL) antikor tespit edilmiştir (p=0,002). Akciğer hastalığına sahip olmak, daha düşük anti-SARS-CoV-2 spike IgG seviyeleri ile ilişkili bulunmuştur (p=0,036). Genel olarak bu çalışma 18-66 yaş arası katılımcıların aşıyı tolere edebildiğini ve ciddi yan etkilerin görülmediğini desteklemektedir. Yaş, cinsiyet, vücut kitle indeksi (VKI)'nin aşının reaktojenitesini ve immünojenitesini belirlediği değerlendirilmiş, aşılama sonrası üretilen antikor miktarı ile aşının reaktojenitesi arasında doğrudan bir ilişki kaydedilmemiştir.

Vaccines play a crucial role in preventing infectious diseases and managing outbreaks by building herd immunity. However, there are still individuals who have vaccine hesitancy or concerns about vaccines. Often rooted in limited knowledge, misconceptions, or safety apprehensions, these concerns have prompted an increased focus on scientific investigations into vaccine side effects and safety. These studies have contributed to the accumulation of robust safety data throughout the vaccine development process, fostering a more comprehensive perception of vaccine-related adverse events. Vaccine side effects are generally mild and temporary, and they are part of the normal immune response observed in the majority of vaccine recipients. These effects may include mild fever, muscle pain, fatigue, or local reactions. Serious side effects are rare, and when compared to the potential risks of vaccination, they are considered insignificant. The aim of this study was to demonstrate the potential role of the side effects following the administration of the first and second doses of CoronaVac in achieving immunity, as well as to improve our understanding of vaccine-related side effects. Additionally, the study aimed to identify potential risk factors associated with these side effects and contribute for future vaccination strategies. The study enrolled 648 healthcare workers who received the initial dose of the inactivated SARS-CoV-2 (SINOVAC, CoronaVac) vaccine from January 14 to January 21, 2021, and the second dose from February 11 to February 18, 2021. Blood samples were collected from the participants 14 days after the second dose to measure the antibody response. The vaccine antibody response was measured using the Abbott SARS-CoV-2 IgG II Quant kit, and a value of Anti SARS CoV 2 IgG ≥ 50 AU/mL was considered as a positive result. Following the initial dose, 61.2% (n=572) of the participants experienced at least one side effect, while 38.8% (n=362) reported no side effects or adverse events. After the second dose, at least one side effect was observed in 63% (n=410) of the participants, with no adverse events reported in 36.7% (n=238). Notably, no life-threatening reactions including anaphylaxis were observed following the administration of both doses. After the first dose, pain at the injection site (44.4%) was the most common local side effect. The most frequently observed systemic side effects included headache (22.7%), fatigue (21.3%), muscle pain (7.2%), back pain (5.3%), and local swelling at the injection site (5.2%). Following the second dose, the most common side effects were pain at the injection site (28.2%), fatigue (14.5%), headache (13.4%), muscle pain (6.5%), and arthralgia (4%). The likelihood of experiencing side effects such as pain at the injection site headache , fatigue , myalgia, back pain, local swelling at the injection site, fever nausea-vomiting, redness at the injection site, itching at the injection site, cough after the first dose, and pain at the injection site, headache, fatigue, nausea-vomiting and myalgia after the second dose was found to be higher in females compared to males (p<0,001, p<0,001, p<0,001, p=0,012, p=0,004 p=0,003, p=0,025, p=0,034, p=0,034 p=0,01, p=0,047, p=0,03, p= 0,002, p= 0,008, p=0,033, p=0,007). Pain at the injection site (p<0.001) and fatigue (p=0.002) after the first dose and swelling at the injection site after the second dose were associated with younger age (p<0.001). The probability of experiencing hypertension after the first dose (p=0.006) and headache after the second dose (p=0.009) was associated with older age. Individuals with normal weight were found to have a higher probability of experiencing pain at the injection site after the first dose (p<0.001). A history of previous COVID-19 infection was associated with pain at the injection site after the first dose (p=0.021) and itching at the injection site after the second dose (p=0.003). The average antibody level of female participants, was significantly higher than that of male participants (p=0.032). Higher antibody levels were detected in the youngest age group (p=0.002). Having lung disease was associated with lower anti-SARS-CoV-2 spike IgG levels (p=0.036). Overall, this study supports that participants between the ages of 18-66 tolerated the vaccine well, and no serious side effects were observed. It was determined that the developing immunogenicity of the vaccine was not affected by the occurring side effects, and factors such as age, gender, body mass index, and underlying diseases influenced the reactogenicity and immunogenicity of the vaccines.