Bulanık çok kriterli karar verme yöntemleri ile sürdürülebilir simbiyotik iş ortağı seçimi: Kablo sektöründe bir uygulama

Abstract

Üretim sanayi, geçmişten günümüze toplumun en önemli yapıtaşlarından biridir. Kullanılan hammaddeler ve işlemler, yaşamsal faktörler üzerinde hayati bir rol oynamaktadır. Ancak, sektörlerin büyümesi ve gelişmesi ile birlikte artan üretim talebi, doğal kaynakların tükenmesi ve atık üretiminde artışa neden olmaktadır. Bu durum, birçok büyük ve önemli bir sektörün, endüstriyel simbiyoz ağına uygun hale getirilmesini ve simbiyotik iş ortaklıklarının gerekliliğini ortaya koymaktadır. Bu çalışmada sürdürülebilir simbiyoz ağı kriterleri için önem ağırlıkları hesaplanmış ve farklı sektörlerde yer alan potansiyel iş ortakları değerlendirilmiştir. Değerlendirme kriterleri literatür ve uzman görüşlerine bağlı olarak belirlenmiş, genel bir simbiyoz çerçevesi sunulmuştur. Listelenen beş ana kriter ve 36 alt kriter, aralık değerli küresel bulanık kümede tanımlı dilsel ifadeler kullanılarak uzmanlar tarafından değerlendirilmiş ve Bulanık LOPCOW yöntemi ile ağırlıklandırılmıştır. Değerlendirmeler neticesinde Bulanık LOPCOW yöntemi ile kriterlerin önem ağırlıkları hesaplanmıştır. Hesaplanan kriter ağırlıkları sektör değerlendirme aşamasında kullanılan aralık değerli küresel bulanık sayılar ile entegre Bulanık COBRA, Bulanık MAIRCA, Bulanık WASPAS ve Bulanık TOPSIS yönteminde girdi olarak kullanılarak sektör sıralaması yapılmıştır. Çalışma sonucunda, tüm yöntemlerin sonuçları ele alınarak Borda Sayım yöntemi ile uzlaşık sıralama elde edilmiştir.

The manufacturing industry has been one of the cornerstone elements of society from the past to the present. The raw materials and processes used play a vital role in shaping essential factors of life. However, the growing demand for production that comes with the expansion and development of industries leads to the depletion of natural resources and an increase in waste production. This situation highlights the necessity for many significant industries to be adapted to an industrial symbiosis network and underscores the importance of symbiotic partnerships. In this study, the importance weights for sustainable symbiosis network criteria were calculated, and potential business partners in various industries were evaluated. Evaluation criteria were determined based on the literature and expert opinions, presenting a general symbiotic framework. The listed five main criteria and 36 sub-criteria were assessed by experts using linguistic expressions defined in a fuzzy global set with interval values, and they were weighted using the Fuzzy LOPCOW method. As a result of the evaluations, the importance weights of the criteria were calculated using the Fuzzy LOPCOW method. The calculated criteria weights were integrated as inputs in the sector ranking phase using interval-valued fuzzy numbers in the Fuzzy COBRA, Fuzzy MAIRCA, Fuzzy WASPAS, and Fuzzy TOPSIS methods. At the end of the study, taking into consideration the results of all methods, a consensus ranking was obtained using the Borda methods.