Okul yöneticiliği bağlamında ortaokul öğrencilerinin yaşadıkları akran zorbalığı ile sosyal kaygı ilişkisinin incelenmesi

Abstract

Öğrencilerin akran zorbalığı ile sosyal kaygı düzeylerinin araştırıldığı bu çalışma ilişkisel tarama deseninde yapılmıştır. Araştırmada 2023 2024 Eğitim yılında Denizli ili Pamukkale ilçesinde resmi ortaokullarda okuyan öğrencilerden kolay ulaşılabilir örneklem ile seçilen 302 öğrenci araştırmanın örneklemini oluşturmaktadır. Öğrencilerin akran zorbalığına ilişkin algılarının kurban olma boyutu, zorbalık boyutu ve genel akran zorbalığı algılarının “Çok düşük” düzeyde olduğu görülmüştür. Öğrencilerin sosyal kaygı düzeylerine ilişkin algılarının olumsuz değerlendirilme korkusu boyutu (ODK) ve yeni sosyal durumlarda korku ve huzursuzluk duyma (Y SKHD) boyutlarında çok düşük düzeyde olduğu görülürken genel sosyal durumlarda korku ve huzursuzluk duyma (G SKHD) boyutuyla genel sosyal kaygı düzeyinde ise orta düzeydedir. Öğrencilerin akran zorbalığına ilişkin algılarının cinsiyet ve yaşa göre farklılık göstermez iken sınıf, akran baskısına maruz kalma ve sosyal kaygı düzeylerine göre farklılık göstermektedir. Öğrencilerin akran zorbalığına ilişkin algılarının sınıf seviyelerine göre kurban olma boyutuyla genel akran zorbalığında 7 sınıf öğrencileri ile 8. Sınıf öğrencileri arasında farklılık görüldüğü ve 7. Sınıf öğrencileri lehine olduğu görülmüştür. Öğrencilerin akran zorbalığına ilişkin algılarının akran baskısına maruz kalmaya göre kurban olma ve zorbalık boyutlarıyla genel akran zorbalığı algılarının akran baskısına maruz kalmaya göre akran baskısına maruz kaldığını belirtenlerde daha yüksektir. Öğrencilerin akran zorbalığına ilişkin algılarının sosyal kaygı düzeylerinin kurban olma, zorbalık boyutlarıyla genel akran zorbalığı algılarında sosyal kaygı düzeyi az olanlarla orta düzeyde ve yüksek olanlar arasında ve sosyal kaygı düzeyi yüksek olanlar lehine farklılık olduğu görülmüştür. Öğrencilerin sosyal kaygı düzeylerine ilişkin algılarının cinsiyet ve yaşa göre farklılık vii göstermediği ancak sınıf, akran baskısına maruz kalma ve sosyal kaygı düzeyine göre anlamlı bir farklılık gösterdiği görülmüştür. Öğrencilerin sosyal kaygılarına ilişkin algılarının sınıf seviyelerine göre G--SKHD boyutunda 6. Sınıf öğrencileri ile 7. Sınıf öğrencileri arasında olduğu ve 6. Sınıf öğrencilerinin sosyal kaygı düzeylerinin daha yüksek olduğu görülmüştür. Öğrencilerin sosyal kaygılarına ilişkin algılarının akran baskısına maruz kalmaya göre bütün boyutlar ve genel olarak akran baskısına maruz kalanların ortalaması kalmayanlardan daha yüksektir. Öğrencilerin sosyal kaygılarına ilişkin algılarının sosyal kaygı düzeylerine göre bütün boyutlarda ve genel olarak sosyal kaygı düzeyi az olanlarla orta ve yüksek olanlar arasında ve sosyal kaygı düzeyi yüksek olanlar lehine yüksektir. Öğrencilerin akran zorbalığı ile sosyal kaygı düzeyleri arasında ilişki düzeyine ilişkin Pearson korelasyon analizi sonucunda öğrencilerin akran zorbalığı ile sosyal kaygı düzeyleri arasında anlamlı, orta düzeyde ve pozitif yönlü ilişki olduğu görülmüştür.