Sınıf öğretmenlerinin statü kaygıları ile iş yaşam kaliteleri arasındaki ilişki düzeyi

Abstract

Bu çalışma sınıf öğretmenlerinin statü kaygıları ile iş yaşam kaliteleri arasındaki ilişki düzeyinin ortaya çıkarılması amacıyla yapılmıştır. Araştırma ilişkisel tarama modelinde ve nicel bir çalışmadır. Araştırmada seçkisiz örneklem yöntemiyle 312 sınıf öğretmenine ulaşılmıştır. Veriler parametrik testlerle analiz edilmiştir. Araştırmada öğretmenlerin genel olarak statü kaygı düzeylerinin düşük olduğu görülmüştür. Öğretmenlerin iş yaşam kalitesi algılarının iş stresi, işyerinde kontrol, iş-kariyer memnuniyeti, genel iyilik hali ve çalışma koşulları boyutlarında yüksek düzeyde iken iş-yaşam uyumu boyutunda orta düzeydedir. Genel iş yaşam kalitesi yüksek düzeyde bulunmuştur. Öğretmenlerin statü kaygıları kariyer basamağı, medeni durum ve eğitim düzeylerine göre farklılık göstermez iken cinsiyet, yaş ve okuldaki öğretmen sayılarına göre farklılık göstermiştir. Öğretmenlerin statü kaygılarının cinsiyetlerine göre kadın öğretmenlerin erkek öğretmenlerden daha yüksek statü kaygıları taşıdıkları görülürken yaşlarına göre yaşları genç olan 25-35 yaşlardaki öğretmenlerin statü kaygılarının 41-45 yaş öğretmenlerinden yüksek olduğu bulunmuştur. Okuldaki öğretmen sayısına göre 15 ve daha az öğretmenli okullarda çalışan öğretmenlerin statü kaygılarının daha yüksek olduğu bulunmuştur. Öğretmenlerin iş yaşam kalitelerinin cinsiyet, medeni durum ve okuldaki öğretmen sayılarına göre farklılık göstermediği görülürken kariyer basamakları, yaş ve eğitim düzeylerine göre farklılık göstermiştir. Öğretmenlerin iş yaşam kalitesi, kariyer basamaklarına göre işyerinde kontrol boyutuyla genel iyilik boyutunda öğretmenler aleyhine düşüktür. Öğretmenlerin iş yaşam kalitesine ilişkin bulgular, 41-45 yaş grubundaki öğretmenlerin iş yaşam kalitelerinin diğer yaş gruplarından daha yüksek olduğunu göstermektedir. Eğitim düzeyine göre iş yaşam uyumunda ve genel iş yaşam kalitesinde lisansüstü mezunu öğretmenlerin ortalamaları lisans mezunu öğretmenlerden daha yüksektir. Öğretmenlerin iş yaşam kalitesiyle statü kaygıları arasında anlamlı, ters yönlü ve orta düzeyli bir ilişki saptanmıştır. Bu durum öğretmenlilerin iş yaşam kalitesi arttıkça statü kaygılarının azaldığını ya da statü kaygıları yükseldikçe iş yaşam kalitelerinin düştüğünü göstermektedir. Bununla birlikte öğretmenlerin iş yaşam kaliteleri alt boyutları ve geneli ile öğretmenlerin statü kaygıları arasında ters yönlü ilişki olduğu tespit edilmiştir.