Alt sosyoekonomik bağlamda ailelerin sundukları ev erken okuryazarlık deneyimlerinin betimlenmesi

Abstract

Her çocuk ev ortamında farklı deneyimler yaşamakta ve erken okuryazarlık becerilerini aynı oranda geliştirme imkânı bulamamaktadır. Bu araştırmada da özellikle dezavantajlı koşullarda yaşayan çocukların sorunlarından hareketle alt sosyoekonomik katmandan ailelerin çocuklarına sundukları ev erken okuryazarlık deneyimlerinin betimlenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada, ilk yazarın yüksek lisans tezi kapsamında elde ettiği veri setinden faydalanılmıştır. Çalışmanın katılımcılarını 5-6 yaş çocuğu olan 286 ebeveyn oluşturmuştur. Araştırma verileri Ev Erken Okuryazarlık Ortamı Ölçeği ve Demografik Bilgi Formu ile toplanmıştır. Veri analizinde t-testi, Mann-Whitney U testi ve ANOVA testlerine başvurulmuştur. Bulgular alt sosyoekonomik katmanda çocuklarına zengin deneyim sunan ailelerin sayıca sınırlı kaldığını, sesbilgisel ve yazı farkındalığı boyutunda orta düzeyde; okuma, yazma ve birlikte kitap okuma boyutlarında yetersiz deneyim sunduklarını göstermiştir. Ebeveynlerin eğitim düzeyleri ve çocukların okul öncesi eğitim süreleri arttıkça ailelerin okuma ve birlikte kitap okuma boyutlarında sundukları deneyimler artmıştır. Yazma deneyimleri kız çocuğu olan ailelerin lehine, sesbilgisel/yazı farkındalığı ise okul öncesi eğitim süresine göre farklılaşmıştır.