Kuzey-Doğu Türklerinin bazı destanlarını dil felsefesi açısından inceleme

Abstract

Bu çalışmanın amacı Kuzey-Doğu Türklerinden destanlar alınarak bu destanları dil felsefesi açısından incelemektir. Bu destanlar incelenirken, dil felsefesinin kuramları ile birlikte pragmatik, semantik, sentaks olarak ele alınıp destanlardaki dilin anlam, anlama, düşünme, iletişim, kültürle ilişkisini de ortaya koyarak bir çalışma sunulacaktır. Dilin ve kültürün düşüncelere nasıl tercüman olduğunu da göstermek amaçlanmaktadır. Bu düşüncelerin altında yatan gerçeklikler anlamlarla bir ifade bulmaktadır. Bir toplumun dilini ve kültürünü ne kadar iyi tanıyabilirsek o toplumun yansıtmak istediği düşünceyi de o kadar iyi tanıyabiliriz. Sonuçta dil, kültürü de düşünceyi de aktaran yaşatan bir araçtır. Kültür de dille ve dilin felsefesiyle birlikte kendi içerisindeki derin anlamlarıyla topluma yol gösteren bir yapıdır. İnsan kültüre de en az dil kadar muhtaçtır. Bu çalışmanın bitiminde ise Türk toplumlarında üretilen destanların coğrafi olarak uzakta bulunan Kuzey-Doğu Türklerinde bile olsa hepsi bir Türk kültürü içinde gelişmekte ve bu destanlar dil felsefesi yönünden incelendiğinde ortak Türk yaşamını, yasalarını, inançlarını vb. şeyleri bize göstererek dil, felsefe ve kültürün ayrılmaz bir üçlü olduğunu belirtmektedir. Bunun içinde ise destan metinlerinin cümle yapısı, söz dizimi, anlambilim, pragmatik ile destanlarda kullanılan dil, düşünce, kültür ilişkisi ele alınarak dil felsefecileri ve kuramları açısından incelemesine yer verildikten sonra bu destanlardaki ortak tipler ve motifler de açıklanarak verilen örneklerle bir anlam değerlendirmesi yapılmıştır. Sonuç kısmında ise genel bir değerlendirme söz konusu olacaktır

The aim of this study is to take epics from North-Eastern Turks and examine these epics in terms of linguistic philosophy. While examining these epics, a study will be presented by examining the theories of language philosophy as well as pragmatics, semantics and syntax, and revealing the relationship of the language in the epics with meaning, understanding, thinking, communication and culture. It is also aimed to show how language and culture translate thoughts. The realities underlying these thoughts find expression with meanings. The better we know the language and culture of a society, the better we can know the thought that society wants to reflect. After all, language is a tool that transmits and sustains culture and thought. Culture is a structure that guides society with its deep meanings along with language and the philosophy of language. Human beings need culture at least as much as language. At the end of this study, it is concluded that the epics produced in Turkish societies, even in the geographically distant North-Eastern Turks, all develop within a Turkish culture, and when these epics are examined in terms of language philosophy, they reveal the common Turkish life, laws, beliefs, etc. By showing us things, he states that language, philosophy and culture are an inseparable trio. In this context, the sentence structure, syntax, semantics, pragmatics of the epic texts and the relationship between language, thought and culture used in the epics are examined in terms of language philosophers and theories, and then the common types and motifs in these epics are explained and a meaning evaluation is made with the examples given. In the conclusion part, there will be a general evaluation.