Bilim ve sanat merkezi öğrencilerinin bilimsel süreç becerilerinin incelenmesi (Denizli ili örneği)

Abstract

Bu çalışmanın amacı, 2023-2024 eğitim öğretim yılında Denizli ili genelindeki Bilim ve Sanat Merkezlerinde öğrenim gören BYF ve ÖYG grubu (6., 7. ve 8. sınıf) öğrencilerinin bilimsel süreç beceri düzeylerini belirlemektir. Araştırmada, özel yetenekli öğrencilerin cinsiyet, sınıf düzeyi, okul türü, ebeveyn eğitim durumu ve meslekleri, bilimsel süreç becerilerine yönelik kurs alıp almaması ve teknoloji kullanımı gibi değişkenlerin bilimsel süreç becerilerine etkisi incelenmiştir. Nedensel tarama modelinde nicel olarak yürütülen çalışma, Denizli'deki Bilim ve Sanat Merkezlerine kayıtlı tüm BYF ve ÖYG grubu öğrencileri kapsanmış ve toplam 222 öğrenci (126 kız, 96 erkek) ile çalışılmıştır. Veriler, Bilimsel Süreç Becerileri Ölçeği ve Kişisel Bilgi Formu ile toplanmıştır. Veri toplama yöntemi olarak çapraz kesitsel (crossectional) veri toplama yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın normallik testi varsayımları Shapiro Wilk’s testi, bilimsel süreç beceri düzeylerinin incelenmesi ise Mann Whitney U testi ve Kruskall Wallis testi ile yapılmıştır. Sonuçlar, özel yetenekli öğrencilerin bilimsel süreç becerilerinin genel olarak yüksek olduğunu ve bu becerilerin, alanyazında ortaokul öğrencileriyle yapılan çalışmalara kıyasla daha yüksek olduğunu göstermiştir. Bilimsel süreç beceri puanlarının cinsiyet ve anne eğitim düzeyine göre farklılaşmadığı, ancak sınıf düzeyi, okul türü, baba eğitim düzeyi ve ebeveyn mesleklerine göre farklılaştığı tespit edilmiştir. STEM ve tasarım ve inovasyon eğitimi alan öğrencilerin puanlarının daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Ayrıca, daha önce bir projede yer alan ve bilgisayar sahibi olan öğrencilerin bilimsel süreç becerileri daha yüksek seviyededir. Günlük teknoloji ve internet kullanımı 2 saatten az olan öğrencilerin başarı puanlarının daha yüksek olduğu görülmüştür.

This study aims to assess the scientific process skills of 6th, 7th, and 8th-grade students enrolled in the Science and Art Centers in Denizli, focusing on variables such as gender, grade level, school type, parental education and occupation, previous courses on scientific process skills, and technology use. A causal-comparative design was employed, targeting the entire population without sampling, and reaching a total of 222 students (126 females and 96 males). Cross-sectional data collection was used to capture the characteristics at a specific point in time. Data were collected using the Scientific Process Skills Scale and a Personal Information Form. The Shapiro-Wilk test assessed normality, while the Mann-Whitney U test and Kruskal-Wallis test analyzed sub-problems and skill levels. Results indicated that gifted students exhibited higher levels of scientific process skills compared to other middle school students. No significant differences were found based on gender and maternal education levels, while differences were observed concerning grade levels, school type, parental education, and parental occupations. Participation in courses such as robotics, chess, and scientific research techniques did not affect skill levels, whereas students who attended STEM and innovation courses scored higher. Furthermore, students with prior project experience and those with access to a computer demonstrated superior skills, while those using technology and the internet for less than 2 hours daily showed higher performance.