Bisiklet kullanımını etkileyen sosyo-kültürel faktörlerin belirlenmesi: Denizli kenti örneği

Abstract

Halkın bisiklet kullanımına bakış açısını değiştirmede sadece bisiklet kullanımının yaygınlaştırılması politikaları değil, aynı zamanda bisiklet altyapı sistemlerinin oluşturulması ve bisiklet kullanımını özendirici çalışmaların yaygınlaştırılması da oldukça etkilidir. Bu nedenle kentlerde bisikletin ulaşım amacıyla kullanımını etkileyen karmaşık ve çok faktörlü bir etkileşim söz konusudur. Bu faktörler, yerel, bölgesel ve ulusal politika yapıcıları ile özel ve sivil toplum kuruluşları tarafından çıkarılan yasal düzenlemeler, raporlar, stratejiler, plan ve projeler ile kentin sahip olduğu doğal, sosyo-kültürel ve ekonomik özellikler, kullanıcı tutum ve davranışları şeklinde sıralanabilir. Bu çalışmada sürdürülebilir ulaşım türü olarak görülen bisikletli ulaşımın yaygınlaşmasında temel unsurlardan biri olan sosyo-kültürel faktörlerin Denizli kenti özelinde belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla Denizli kent merkezini oluşturan Merkezefendi (410 kişi) ve Pamukkale (453 kişi) ilçelerinde 863 kişi ile yüzyüze bir anket çalışması yapılmış ve halkın bisiklet kullanımı üzerinde etkisi olduğu düşünülen sosyo-kültürel faktörler belirlenmiştir. Yapılan istatistiksel analiz sonuçlarına göre bu faktörlerin; arkadaş baskısı, fiziksel görünüş ve toplum baskısı olmak üzere üç alt faktör altında birleştiği görülmektedir. Çalışma sonunda bu faktörlerin etkisinin azaltılmasıyla Denizli kentinde bisiklet kullanımının yaygınlaşmasına katkı sağlayacak bir takım öneriler geliştirilmiştir.