İribaş deniz kaplumbağasi için yeni belirlenen yuvalama kumsalinin haplotip analizleri: yakacik kumsali, Türkiye

Abstract

Deniz kaplumbağaları, doğumları kumsala tekrar yuva yapmak için dönme davranışlarından dolayı kumsallarına veya bölgelerine göre genetik olarak farklılık göstermektedirler. Bu farklılık, tek bir kumsal veya kumsallardan oluşmuş bir yönetim birimi olabilir. Türkiye'nin Akdeniz kıyılarında çok sayıda küçük kumsallar ve erişilemeyen uzak kumsallar bulunmaktadır. Bu çalışmada, Antalya ve Mersin il sınırındaki yeni bir yuvalama kumsalı olan Yakacık kumsalında yuvalayan Caretta caretta türü kaplumbağaların genetik yapısı araştırılmıştır. 2020 ve 2021 yuvalama sezonunda yuvalardan toplanan 16 örnekte CC-A2.1 ve CC-A3.1 olmak üzere iki haplotip tespit edilmiştir. Annelerden kalıtım yoluyla geçen mtDNA araştırıldığı için her yuvadan sadece bir adet örnek toplanmıştır. Bu haplotiplerin varlığı sonucunda, yakacık kumsalının Doğu Türkiye Yönetim Birimi'nde yer aldığı tespit edilmiştir. Türkiye, İribaş deniz kaplumbağaları (Caretta caretta) ve yeşil deniz kaplumbağalarının (Chelonia mydas) Akdeniz'deki en önemli yuvalama alanlarından birine sahip olup, yakın zamanda belirlenen kumsallarla birlikte toplamda 23 yuvalama kumsalı olmuştur. Bu araştırmada, yeni belirlenen yuvalama kumsallarının genetik özelliklerinin belirlenmesi ve Akdeniz deniz kaplumbağaları için genetik çeşitliliğin de araştırılmasının da önemine değinilmiştir.