Çalışma psikolojisi kuramına dayalı grup psikoeğitiminin üniversite öğrencilerinin kariyer uyumuna, çalışma iradesine ve gelecekteki insana yakışır iş algısına etkisi

Abstract

Çalışma psikolojisi kuramı ekonomik kısıtlılıklara sahip ve ötekileştirilmiş bireylerin insana yakışır işe erişimlerini, kariyer uyumu ve çalışma iradesi gibi psikolojik etmenlerle açıklayan bir kuramdır. Bu araştırmada, kariyer uyumu ve çalışma iradesi yeterliklerini içeren çalışma psikolojisi kuramına dayalı olarak geliştirilen sekiz oturumluk bir grup psikoeğitim programının ekonomik açıdan dezavantajlı üniversite öğrencilerinin kariyer uyumuna, çalışma iradesine ve gelecekteki insana yakışır iş algısına etkisi, ön test-son test-izleme testi, plasebo ve kontrol gruplu 3x4’lük karışık (split-plot) deneysel desen kullanılarak incelenmiştir. Ayrıca katılımcıların çalışma psikolojisi kuramına dayalı grup psikoeğitimi hakkındaki görüşlerine yer verilmiştir. Araştırmada Ekonomik Kısıtlılıklar Ölçeği, Kariyer Uyum Yetenekleri Ölçeği Kısa Formu, Çalışma İradesi Ölçeği Öğrenci Formu, Gelecekteki İnsana Yakışır İş Ölçeği, Kişisel Bilgi Formu ve Süreç Değerlendirme Formu kullanılmıştır. Verilerin analizi tekrarlı ölçümler için çok değişkenli varyans analizi (MANOVA) ve içerik analizi ile yapılmıştır. Araştırma sonucunda çalışma psikolojisi kuramına dayalı grup psikoeğitim programının üniversite öğrencilerinin kariyer uyumu, çalışma iradesi ve gelecekteki insana yakışır iş algısı düzeylerini arttırmada etkili olduğu ve bu etkinin bir ve üç aylık izleme dönemleri sonunda da kalıcılığını koruduğu bulunmuştur. Üniversite öğrencilerinde kariyer uyumu ve çalışma iradesi güçlendirilerek gelecekteki insana yakışır iş algılarının olumluya çevrilebileceğini ortaya koyan bu araştırmada çalışma psikolojisi kuramsal modeli deneysel olarak doğrulanmıştır. Elde edilen sonuçlar kariyer uyumu, çalışma iradesi ve gelecekteki insana yakışır iş algısı arasındaki ilişkinin nedenselliğini gösteren deneysel bir kanıt niteliğindedir. Bu araştırmayla etkililiği ortaya koyulmuş olan çalışma psikolojisi kuramına dayalı grup psikoeğitim programının üniversite kariyer merkezlerinde özellikle dezavantajlı bireylerin kariyer gelişimlerine yönelik olarak kullanımının yaygınlaştırılması önerilmektedir. Böylece kariyer yaşamında sosyal adaleti arttırmaya yönelik katkı sunulabilir.

The Psychology of Working Theory explains the access of economically disadvantaged and marginalized individuals to decent work through psychological factors such as career adaptability and work volition. In this study, the effects of an eight-session group psychoeducation program developed based on work psychology theory, including career adaptability and will to work competencies on economically disadvantaged university students' career adaptability, will to work and perception of future decent work were examined using a 3x4 split-plot experimental design with pretest-posttest-follow-up test, placebo and control groups. In addition, the participants' views of group psychoeducation grounded in the Psychology of Working Theory were included. The Economic Constraints Scale, Career Adaptability Scale Short Form, Work Volition Scale Student Form, Future Decent Work Scale, personal information form, and process evaluation form were used in the study. Data were analyzed using multivariate analysis of variance (MANOVA) for repeated measures and content analysis. As a result of the research showed that the group psychoeducation program grounded in the Psychology of Working Theory effectively increased the levels of university students' career adaptability, work volition, and perceptions of future decent work and that this effect remained permanent at the end of the one-month and three-month follow-up periods. The theoretical model of the Psychology of Working Theory was empirically validated in this study, which reveals that perceptions of future decent work can be turned positive by increasing career adaptability and work volition in university students. These findings provide evidence for the causality of the relationship between career adaptability, work volition, and perceptions of future decent work. It is recommended that the group psychoeducation program grounded in the Psychology of Working Theory, the effectiveness of which was demonstrated in this study, be more widely used in university career centers, especially for the career development of disadvantaged individuals. In this way, a contribution can be made to increasing social justice in career life.