Pamukkale Üniversitesi Hastanesi AMATEM polikliniğine başvuran hastalarda hepatit b bilgi farkındalık ve seroprevalans durumu

Abstract

AMATEM, 18 yaş ve üzeri alkol ve madde bağımlılığı olan bireylere ayaktan ve yataklı tedavi hizmeti sunan bir merkezdir. Alkol ve madde bağımlılığı, bireyin yaşamını olumsuz etkileyen kronik bir beyin hastalığıdır. 2021 yılında damar içi uyuşturucu kullanımının arttığı ve bu bireylerin HIV, Hepatit B ve Hepatit C gibi enfeksiyon hastalıklarına daha yatkın oldukları belirtilmiştir. Hepatit B virüsü (HBV) enfeksiyonu küresel bir halk sağlığı sorunudur.Birçok ülkede etkili aşılama programlarının uygulanması, yeni hepatit B enfeksiyonu insidansında önemli bir azalma ile sonuçlanmıştır. Bununla birlikte, HBV enfeksiyonu önemli bir morbidite ve mortalite nedeni olmaya devam etmektedir. Madde bağımlılığı tedavisinde, bulaşıcı hastalıkların tespiti, aşı ve hijyen önlemleri ile psikiyatrik desteğin önemi vurgulanmaktadır. Türkiye’de 135 bağımlılık tedavi merkezi bulunmakta olup, Pamukkale Üniversitesi’nde de AMATEM bulunmakta olup bağımlılık konusunda hizmet vermektedir. Çalışmada, Pamukkale Üniversitesi AMATEM Polikliniğine başvuran hastalarda Hepatit B bilgi,farkındalığı ve seroprevelans durumlarının incelenmesi ve ilişkili risk faktörlerinin saptanması amaçlanmıştır. Kesitsel tipteki araştırmanın evrenini 2021-2022 yılı içinde Pamukkale Üniversitesi AMATEM polikliniğine muayene veya kontrol amaçlı başvuranları içerir. Uygulanan anket formu katılımcıların sosyo-demografik özelliklerini, Hepatit B hastalığının bulaş yolunu, farkındalık ve bilgi düzeylerini sorgulamaktadır. Hepatit B bilgi ve farkındalığını ölçmek için 3’lü likert tipinde 16 soruluk Hepatit B Bilgi ve Farkındalık Ölçeği kullanılmıştır.Tanımlayıcı istatistikler sayı, yüzde, ortalama, standart sapma, ortanca, minimum ve maksimum değerler ile verilmiş; sürekli değişkenlerin karşılaştırılmasında Mann-Whitney U ve Kruskal Wallis testleri kullanılmıştır. Hepatit B bilgi ve farkındalık düzeyine etki eden faktörleri saptamak için çoklu lineer regresyon analizi (backward) yapıldı.Araştırmada 245 kişiye ulaşılmıştır. . Hepatit B Bilgi ve Farkındalık ölçek Toplam Puan Ortalaması ise 37.64±5.31’dir.Katılımcıların “Hepatit B Kullanılmış Enjektör Kullanılmı ya da Kaza ile Batması Sonucu Bulaşır xii Mı?” sorusunda “Evet” diyenlerin puanı (B=2,709 %95GA=1,325-4,093 p<0,001) daha fazla bulunmuştur. “Hepatit B hastalığı hijyenik olmayan koşullarda diş çektirme/tedavisi sırasında bulaşabilir mi?” sorusunda “Evet” diyenlerin puanı (B=1,794 %95GA=0,518-3,069 p=0,006) daha fazla bulunmuştur. “Fuhuş/paralı seks yapan kadın ya da erkeklerle ilişkide bulunmak Hepatit B bulaşma riskini artırır mı?” sorusunda “Evet” diyenlerin puanı puanı (B=3,728 %95GA=2,266-5,189 p<0,001) daha fazla bulunmuştur. AMATEM polikliniğine başvuran hastaların Hepatit B Bilgi ve Farkındalık Ölçeği toplam puanı iyi düzeye yakındır. HBsAg pozitifliği ve kronikleşme oranları dikkate alındığında, toplumların özellikle de HBV bulaşı açısından riskli grupların bilgilendirilmesi büyük önem arzetmekte olup, bu konuda sağlık profesyonellerinin büyük payı bulunmaktadır.

AMATEM is a center that provides outpatient and inpatient treatment services to individuals aged 18 and over with alcohol and substance addiction. Alcohol and substance addiction is a chronic brain disease that negatively affects the individual's life. In 2021, it was reported that intravenous drug use increased and these individuals were more prone to infectious diseases such as HIV, Hepatitis B and Hepatitis C. Hepatitis B virus (HBV) infection is a global public health problem and the implementation of effective vaccination programs in many countries has resulted in a significant reduction in the incidence of new hepatitis B infections. However, HBV infection remains an important cause of morbidity and mortality. The importance of infectious disease detection, vaccination and hygiene measures, and psychiatric support are emphasized in the treatment of substance abuse. There are 135 addiction treatment centers in Turkey and Pamukkale University has an AMATEM and provides addiction services. In this study, it was aimed to examine Hepatitis B knowledge, awareness and seroprevelance status of patients applying to Pamukkale University AMATEM Polyclinic and to determine the associated risk factors.The population of the cross-sectional study included those who applied to Pamukkale University AMATEM outpatient clinic for examination or control purposes in 2021-2022. The questionnaire form questioned the socio-demographic characteristics of the participants, the transmission route of Hepatitis B disease, awareness and knowledge levels. The Hepatitis B Knowledge and Awareness Scale consisting of 16 questions in 3-point Likert type was used to measure hepatitis B knowledge and awareness. Descriptive statistics were given with number, percentage, mean, standard deviation, median, minimum and maximum values; Mann-Whitney U and Kruskal Wallis tests were used to compare continuous variables. Multiple linear regression analysis (backward) was performed to determine the factors affecting the level of hepatitis B knowledge and awareness. 245 people were reached in the study. . The mean total score of the Hepatitis B Knowledge and Awareness scale was 37.64±5.31.The score of xiv the participants who said yes to the question “Is hepatitis B transmitted through the use of a used syringe or accidental sticking?” was found to be higher (B=2.709 %95GA=1.325-4.093 p<0.001). In the question “Can Hepatitis B disease be transmitted during tooth extraction/treatment under unhygienic conditions?”, the score of those who said yes was higher (B=1,794 %95GA=0,518-3,069 p=0,006). In the question “Does having sex with women or men who engage in prostitution/paid sex increase the risk of Hepatitis B transmission?”, the score of those who said yes was higher (B=3,728 %95GA=2,266-5,189 p<0,001). The total score of the Hepatitis B Knowledge and Awareness Scale of the patients who applied to AMATEM outpatient clinic is close to good level. Considering the rates of HBsAg positivity and chronicity, it is of great importance to inform the communities, especially the groups at risk for HBV transmission, and health professionals have a great share in this issue.