Öğretmenlerin Mesleki Tatmin Düzeylerini Belirleme Ölçeği (ÖMTÖ) Geliştirme Çalışması

Abstract

Bu araştırmada öğretmenlerin mesleki tatmin düzeylerini tespit etmek amacıyla güvenilir ve geçerli bir ölçme aracı geliştirmek hedeflenmiştir. Bu kapsamda alan yazın incelenerek maddeler oluşturulmuş ve uzman görüşleri alınarak taslak ölçme aracı oluşturulmuştur. Taslak ölçme aracı 525 öğretmene çevrimiçi form ile uygulanarak veriler toplanmıştır. Toplanan veriler 300-225 şeklinde ikiye bölünerek açımlayıcı faktör analizi ve doğrulayıcı faktör analizi farklı örneklem baz alınarak yapılmıştır. Veri setinde eksik veriler tamamlanmış, örneklem yeterliliği tespiti için KMO analizi yapılmış ve mahalanobis analizi ile ranjı artıran formlar veri setinden çıkarılmıştır. Ölçme aracının güvenirliği kapsamında Spearman-Brown ve Guttman Split-Half, Anova Tukey’s Nonadditivity, Hotelling's T-Squared ve Intraclass Correlation Coefficient analizleri yapılmıştır. AFA (Açımlayıcı Faktör Analizi) ve güvenirlik analizleri sonrası DFA (Doğrulayıcı Faktör Analizi) yapılmış olup model doğrulanmış olup uyum indekslerinin yeterli düzeyde olduğu görülmüştür. Analizler sonucunda ölçeğin KMO değeri 0.91; Cronbach’s Alpha değeri 0,87; Spearman-Brown korelasyon değeri 0.85; Guttman Split-Half değeri 0,84; Anova Tukey’s Nonadditivity ,000, Hotelling's T-Squared ,000 ve Intraclass Correlation Coefficient değeri ,000 bulunmuştur. İlk boyut ölçeğin varyansının %36.16’sını, ikinci boyut %13.37’sini, son alt boyutun ise %5.00’ini açıkladığı görülmektedir. Birinci boyutta yer alan maddelerin faktör madde yük değerleri 0.92 ile 0.50 arasında; ikinci boyutta yer alan maddelerin faktör yük değerleri ise 0.82 ile 0.37 arasında, üçüncü boyutta yer alan maddelerin yük değerleri ise 0.57 ile 0.44 arasında değişmektedir. Üç faktörün toplam açıkladığı varyans değeri ise %54.53’tür. Doğrulayıcı faktör analizi sonrası IFI değeri 0.91; NFI 0.84; CFI 0.91; REMSEA 0.06 ve X2/sd değeri 2.01 olarak belirlenmiştir. Ölçek son hali ile üç boyut ve 32 maddeden oluşmaktadır. İçerdiği maddelerin niteliği göz önüne alınarak birinci alt boyuta “kişisel özellikler”; ikinci alt boyuta “mesleki özellikler”, üçüncü alt boyuta ise “yönetimsel özellikler” adlandırılması yapılmıştır.